Pretexting: Het belangrijkste aspect van pretexting is het vertrouwen winnen

Gepubliceerd op 28 januari 2022 om 15:00

Internetoplichters zoeken steeds weer nieuwe manieren om nietsvermoedende consumenten geld afhandig te maken. Zo nemen criminelen een valse identiteit aan door middel van spoofing of doen ze zich voor als een familielid via WhatsApp-fraude. Nu is er iets nieuws: pretexting. In dit artikel leggen we uit wat het is en wat je ertegen kunt doen.

Social engineering

Pretexting is een vorm van 'social engineering'. Social engineering is een techniek die cybercriminelen gebruiken om het vertrouwen van nietsvermoedende mensen voor zich te winnen. Als ze eenmaal je vertrouwen hebben gewonnen, dan proberen ze achter je privégegevens te komen. Je kunt pretexting zien als voorwerk vóór het echte oplichtingswerk: de eerste stap is het vertrouwen winnen, de tweede stap is het ontfutselen van gegevens. Pretexting hangt dan ook veel samen met spoofing en WhatsApp-fraude.

Hoe werkt pretexting?

Het belangrijkste aspect van pretexting is dat het vertrouwen gewonnen wordt. Zonder het vertrouwen komt de oplichter namelijk niet ver. De oplichter neemt dan ook een identiteit aan van iemand die je (snel) vertrouwt, bijvoorbeeld een familielid of een bankmedewerker. Om goed in die rol te kunnen komen, speurt de oplichter het internet af op zoek naar bruikbare informatie. Als het vertrouwen eenmaal is gewonnen, gaat de oplichter naar de volgende stap: zorgen dat de ander tot actie overgaat. Denk aan het invullen van persoonlijke gegevens via een link die de oplichter heeft gestuurd of het overmaken van geld naar een bankrekeningnummer.

Pretexting bij WhatsApp-fraude

Een appje van je dochter die om geld vraagt omdat haar telefoon kapot is gegaan of je zoon die dringend geld nodig heeft vanwege openstaande rekeningen… Beide verzoeken komen van een voor jou onbekend nummer, maar daar hebben ze een goede reden voor: ze hebben een nieuwe telefoon of een nieuw telefoonnummer (zoals in de onderstaande twee voorbeelden). Groot kans dat je in dit geval met een oplichter te maken hebt.

Door middel van pretexting kan WhatsApp-fraude nog geloofwaardiger worden. De criminelen zoeken op internet naar sociale media-accounts voor informatie, zoals een profielfoto en hoe sterk de band is met de familie. Verder kunnen ze het taalgebruik van de persoon overnemen. Als iemand bijvoorbeeld zonder hoofdletters typt, kan de oplichter dit gemakkelijk overnemen.

Criminelen gaan nu zo ver dat ze zelfs je WhatsApp-account kunnen overnemen. Zo vragen ze via een onbekend nummer aan jou om een verificatiecode. Daarmee kunnen ze je WhatsApp overnemen en met dat échte nummer, weer voordoen als een familielid.

Pretexting bij telefonische spoofing

Afgelopen maanden hebben we meerdere keren aandacht besteed aan spoofing. Voor wie nog niet weet wat dit is: spoofing is een term die gebruikt wordt als iemand een valse identiteit aanneemt die voor jou bekend en betrouwbaar is, zoals een bankmedewerker. Veel mensen, met name ING-klanten, werden voor duizenden euro’s opgelicht.

Een nepbankmedewerker belt nietsvermoedende consumenten op met de mededeling dat er ongebruikelijke activiteiten zijn gevonden rondom je bankrekening. Zo zeggen ze bijvoorbeeld dat iemand toegang probeerde te verschaffen om het spaargeld over te zetten naar een andere rekening. Het gemene spelletje van de oplichter: hij gebruikt een truc waarbij het echte telefoonnummer van de bank wordt getoond. Zo ben je sneller geneigd de nepbankmedewerker te geloven. Om je geld veilig te stellen, moet je het overmaken naar een zogeheten kluisrekening. Maar de kluisrekening is in handen van de oplichters en jij bent vervolgens je geld kwijt.

Wat kun je doen tegen pretexting?

Pretexting draait, zoals je hebt gelezen, om vertrouwen. Met een beetje gezond wantrouwen kom je al heel ver, maar het is goed om de volgende tips in acht te nemen en te gebruiken voor als je in een situatie terechtkomt die je niet helemaal vertrouwt.

A = alert blijven

  • Deel geen codes met anderen. Geen pincodes en geen verificatiecodes.

B = bescherm jezelf

  • Activeer tweestapsverificatie op WhatsApp. Dat doe je via Instellingen -> Account en vervolgens ‘verificatie in twee stappen’. Krijgt iemand alsnog je code? Dan moet er nog een tweede stap genomen worden om het account over te nemen.

C = check altijd

  • Vraagt een onbekend nummer om geld? Bel diegene. Pakt diegene niet op of hoor je diegene niet goed? Maak dan geen geld over. Dit geldt ook voor bekende nummers die om geld vragen. Altijd even bellen, dat scheelt al een hoop onzekerheid!
  • Bespreek met de familie hoe jullie omgaan met geld overmaken als er sprake is van (geld)nood.

Bekijk alle vormen en begrippen

 

Heeft u tips of verdachte activiteiten gezien online? Neem dan contact op met de politie. Telefonisch via het nummer 0900-8844 of online via het meld formulier. Uiteraard kunt u daarnaast ook tips melden bij Cybercrimeinfo.

Meer actueel cybercrime nieuws

Hacker Snapchat-accounts aangehouden

Woensdag 27 mei hebben rechercheurs van het Cybercrimeteam in Noord-Holland onder leiding van de officier van justitie een 18-jarige inwoner van Vlaardingen aangehouden op verdenking van phishing, het hacken van Snapchat-accounts en sextortion, een vorm van afpersing. De verdachte is woensdag ingesloten voor verder onderzoek en wordt vrijdag voorgeleid voor de rechter-commissaris.

Lees meer »

Land- en tuinbouwwinkels AVEVE slachtoffer van cyberaanval

In Belgie is AVEVE het slachtoffer geworden van een grote cyberaanval. Met kwaadaardige software werd het netwerk van de land- en tuinbouwwinkels onder vuur genomen. Een klein aantal van de 250 winkels in ons land moet daarom tijdelijk de deuren sluiten omdat betalen met VISA of bancontact er niet mogelijk is. “De overgrote meerderheid van de winkels is wel gewoon open”, benadrukt woordvoerder Stéphanie Deleul.

Lees meer »

Beveiligingslek Android: negen op de tien toestellen kwetsbaar

Uit onderzoek van Promon en Google blijkt dat alleen apparaten met Android 10 beschermd zijn tegen het StrandHogg 2.0-lek. Versie Android 9.0 (Pie) en ouder zijn wel kwetsbaar. Meer dan negentig procent van de Android-toestellen draait versie 9.0 of ouder, aldus Google. Negen op de tien toestellen is dus kwetsbaar voor dit lek.

Lees meer »

"Iedereen was betrokken, maar niemand verantwoordelijk"

In zelden aangedurfde openheid deelt Lochem haar ervaringen met een indringer die vorig jaar maandenlang het computernetwerk onveilig maakte, en vooral de daaruit getrokken lering. Want, vindt Sebastiaan van ‘t Erve, de burgemeester van de Achterhoekse gemeente, aan beveiligingsbewustzijn bestaat bij bestuurders een gevaarlijk tekort. “Iedereen was betrokken, maar niemand verantwoordelijk.”

Lees meer »

Cyberaanval op grafische processor 

De chip op je grafische kaart verwerkt extreem snel heel veel informatie. Speel een moderne game, kijk een actiefilm en de reden voor die snelheid zal duidelijk zijn. De GPU of grafische processor maakt hierbij gebruik van honderden zo niet duizenden kernen (cores). Een kern is dan weer een locatie op een chip die zelfstandig code verwerkt.

Lees meer »

OM eist 6 jaar tegen drugskoerier én vendor op het Darkweb

Een ‘drugsdealer 2.0’. Zo bestempelde de officier van justitie van het Landelijk Parket vandaag in de rechtbank Rotterdam een 23-jarige verdachte uit Bodegraven tegen wie zij 6 jaar gevangenisstraf eiste met aftrek van het voorarrest. ‘Hij bood niet alleen het grootste deel van onderschepte met drugs gevulde postpakketten aan bij inleverpunten van een post- en pakketbedrijf, meneer handelde ook als vendor 611 bestellingen van verdovende middelen af via het darkweb. Bovendien is een flinke bedrijfsvoorraad in zijn woning aangetroffen’, zo motiveerde de officier haar strafeis. 

Lees meer »

Grooming ligt op de loer "Kinderen leren alert zijn"

AMBER Alert lanceert naar aanleiding van de 'Dag van het Vermiste Kind' een internationale preventiecampagne tegen digitaal kinderlokken oftewel online grooming. Dit doen ze in samenwerking met de Nederlandse politie en de Europese politiegroep voor vermiste personen (PEN-MP). Het doel van de campagne, die in meer dan twintig landen wordt verspreid, is om tieners ervan bewust te maken dat online interacties, hoe onschuldig ze ook lijken, soms nare gevolgen kunnen hebben. Hoewel online grooming zelden tot een vermissing leidt, werd er afgelopen juni nog een AMBER Alert uitgestuurd voor een twaalfjarig meisje dat slachtoffer werd van digitaal kinderlokken.

Lees meer »