Internetoplichters zoeken steeds weer nieuwe manieren om nietsvermoedende consumenten geld afhandig te maken. Zo nemen criminelen een valse identiteit aan door middel van spoofing of doen ze zich voor als een familielid via WhatsApp-fraude. Nu is er iets nieuws: pretexting. In dit artikel leggen we uit wat het is en wat je ertegen kunt doen.
Social engineering
Pretexting is een vorm van 'social engineering'. Social engineering is een techniek die cybercriminelen gebruiken om het vertrouwen van nietsvermoedende mensen voor zich te winnen. Als ze eenmaal je vertrouwen hebben gewonnen, dan proberen ze achter je privégegevens te komen. Je kunt pretexting zien als voorwerk vóór het echte oplichtingswerk: de eerste stap is het vertrouwen winnen, de tweede stap is het ontfutselen van gegevens. Pretexting hangt dan ook veel samen met spoofing en WhatsApp-fraude.
Hoe werkt pretexting?
Het belangrijkste aspect van pretexting is dat het vertrouwen gewonnen wordt. Zonder het vertrouwen komt de oplichter namelijk niet ver. De oplichter neemt dan ook een identiteit aan van iemand die je (snel) vertrouwt, bijvoorbeeld een familielid of een bankmedewerker. Om goed in die rol te kunnen komen, speurt de oplichter het internet af op zoek naar bruikbare informatie. Als het vertrouwen eenmaal is gewonnen, gaat de oplichter naar de volgende stap: zorgen dat de ander tot actie overgaat. Denk aan het invullen van persoonlijke gegevens via een link die de oplichter heeft gestuurd of het overmaken van geld naar een bankrekeningnummer.
Pretexting bij WhatsApp-fraude
Een appje van je dochter die om geld vraagt omdat haar telefoon kapot is gegaan of je zoon die dringend geld nodig heeft vanwege openstaande rekeningen… Beide verzoeken komen van een voor jou onbekend nummer, maar daar hebben ze een goede reden voor: ze hebben een nieuwe telefoon of een nieuw telefoonnummer (zoals in de onderstaande twee voorbeelden). Groot kans dat je in dit geval met een oplichter te maken hebt.
Door middel van pretexting kan WhatsApp-fraude nog geloofwaardiger worden. De criminelen zoeken op internet naar sociale media-accounts voor informatie, zoals een profielfoto en hoe sterk de band is met de familie. Verder kunnen ze het taalgebruik van de persoon overnemen. Als iemand bijvoorbeeld zonder hoofdletters typt, kan de oplichter dit gemakkelijk overnemen.
Criminelen gaan nu zo ver dat ze zelfs je WhatsApp-account kunnen overnemen. Zo vragen ze via een onbekend nummer aan jou om een verificatiecode. Daarmee kunnen ze je WhatsApp overnemen en met dat échte nummer, weer voordoen als een familielid.
Pretexting bij telefonische spoofing
Afgelopen maanden hebben we meerdere keren aandacht besteed aan spoofing. Voor wie nog niet weet wat dit is: spoofing is een term die gebruikt wordt als iemand een valse identiteit aanneemt die voor jou bekend en betrouwbaar is, zoals een bankmedewerker. Veel mensen, met name ING-klanten, werden voor duizenden euro’s opgelicht.
Een nepbankmedewerker belt nietsvermoedende consumenten op met de mededeling dat er ongebruikelijke activiteiten zijn gevonden rondom je bankrekening. Zo zeggen ze bijvoorbeeld dat iemand toegang probeerde te verschaffen om het spaargeld over te zetten naar een andere rekening. Het gemene spelletje van de oplichter: hij gebruikt een truc waarbij het echte telefoonnummer van de bank wordt getoond. Zo ben je sneller geneigd de nepbankmedewerker te geloven. Om je geld veilig te stellen, moet je het overmaken naar een zogeheten kluisrekening. Maar de kluisrekening is in handen van de oplichters en jij bent vervolgens je geld kwijt.
Wat kun je doen tegen pretexting?
Pretexting draait, zoals je hebt gelezen, om vertrouwen. Met een beetje gezond wantrouwen kom je al heel ver, maar het is goed om de volgende tips in acht te nemen en te gebruiken voor als je in een situatie terechtkomt die je niet helemaal vertrouwt.
A = alert blijven
- Deel geen codes met anderen. Geen pincodes en geen verificatiecodes.
B = bescherm jezelf
- Activeer tweestapsverificatie op WhatsApp. Dat doe je via Instellingen -> Account en vervolgens ‘verificatie in twee stappen’. Krijgt iemand alsnog je code? Dan moet er nog een tweede stap genomen worden om het account over te nemen.
C = check altijd
- Vraagt een onbekend nummer om geld? Bel diegene. Pakt diegene niet op of hoor je diegene niet goed? Maak dan geen geld over. Dit geldt ook voor bekende nummers die om geld vragen. Altijd even bellen, dat scheelt al een hoop onzekerheid!
- Bespreek met de familie hoe jullie omgaan met geld overmaken als er sprake is van (geld)nood.
Bekijk alle vormen en begrippen
Heeft u tips of verdachte activiteiten gezien online? Neem dan contact op met de politie. Telefonisch via het nummer 0900-8844 of online via het meld formulier. Uiteraard kunt u daarnaast ook tips melden bij Cybercrimeinfo.
Meer actueel cybercrime nieuws
Datalek nieuws en overzicht week 39-2020
Bij een 'datalek' gaat het om ongeoorloofde of onbedoelde toegang tot persoonsgegevens bij een organisatie. Of om vernietiging, verlies, wijziging of vrijkomen van persoonsgegevens. Onder een datalek valt dus niet alleen het vrijkomen (lekken) van gegevens, maar ook onrechtmatige verwerking van gegevens en verlies van (toegang tot) persoonsgegevens.
Gedigitaliseerde oplichting / misdaad overzicht week 39-2020
Het melden van digitale oplichting pogingen is belangrijk, door het melden kunnen we andere potentiële slachtoffers behoeden voor het te laat is. Heb je een phishing mail, smishing bericht of werd je gebeld en vertrouw je het niet? Laat het ons, of onze collega's van Opgelicht?! of Fraudehelpdesk dan weten want Samen bestrijden we cybercrime. Liever anoniem? Klik dan hier.
De gaming-industrie behoort tot een van de zwaarst getroffen sectoren als het gaat om cyberaanvallen
Of het nu gaat om diamanten graven in een virtuele zandbak of de rol van een held spelen in een 'massively multiplayer online role-playing game' (MMORPG), of het zoeken naar de perfecte plek om een hinderlaag op te zetten in een 'first-person shooter (FPS)', gamen is voor velen aan het eind van de dag een beetje stoom afblazen. Of misschien midden op de dag wanneer er een lege ruimte in de agenda is, nu we allemaal vanuit huis werken. Vertel het maar niet aan mijn baas. ;-)
Phishing, Smishing en Vishing populair als aanvalstechniek
De covid19 pandemie heeft wereldwijd honderdduizenden levens geëist, massale werkloosheid veroorzaakt en de manier waarop veel mensen hun leven leiden veranderd. Zelfs de economisch meest welvarende en stabiele economieën maken zich zorgen.
Malware golf met varianten van Remote Access Trojan (RAT) verwacht
De volledige 'Cerberus-broncode' is gelekt op het darkweb en nu gratis beschikbaar voor cybercriminelen. Cerberus is een geavanceerde malware, gericht op online bankieren van Android.
'Veilige kluisrekening', daar trapt de Cybersecurity specialist niet in
Met gebruik van zogeheten 'spoofing'-techniek konden criminelen de afgelopen maanden het telefoonnummer van de bank gebruiken om tientallen klanten te bellen en hen met een babbeltruc overhalen om geld naar een andere rekening over te maken. Zo konden in totaal miljoenen euro’s worden buitgemaakt. Nu blijkt dat de Rabobank deze fraude vergoedt, terwijl klanten van ING en ABN AMRO zelf opdraaien voor de schade.
Amsterdams waterbedrijf 'Waternet' hacken, is kinderspel
Bij het Amsterdamse waterbedrijf Waternet is de digitale beveiliging niet op orde. Dat blijkt uit een onderzoek van Follow The Money (FTM), die zich baseren op interne documenten en gesprekken met medewerkers.
Operatie 'DisrupTor' op het darkweb leidt tot 179 aanhoudingen in 6 landen waaronder Nederland
Vandaag heeft een wereldwijd samenwerkingsverband van opsporingsdiensten de resultaten bekendgemaakt van een gezamenlijke operatie genaamd 'DisrupTor', die zich richtte op verkopers en kopers van illegale goederen op het darkweb.
Meeluisteren met telefoongesprekken en meelezen met berichten en niets in de gaten, zes jaar lang
Zou het mogelijk zijn om tweestapsverificatie codes te stelen en vervolgens mee te luisteren met je spraakomgeving? Of mee te lezen met wat je communiceert via Telegram?
Ransomware weekoverzicht week 38 - 2020
Nu de scholen over de hele wereld weer gestart zijn, blokkeren ransomware criminelen hen met cyberaanvallen die het begin van het schooljaar verstoren.
Cybercrime nieuwsbrief 124 (week 38-2020)
Alle het nieuws »
Datalek nieuws en overzicht week 38-2020
Bij een 'datalek' gaat het om ongeoorloofde of onbedoelde toegang tot persoonsgegevens bij een organisatie. Of om vernietiging, verlies, wijziging of vrijkomen van persoonsgegevens. Onder een datalek valt dus niet alleen het vrijkomen (lekken) van gegevens, maar ook onrechtmatige verwerking van gegevens en verlies van (toegang tot) persoonsgegevens.