Pretexting: Het belangrijkste aspect van pretexting is het vertrouwen winnen

Gepubliceerd op 28 januari 2022 om 15:00

Internetoplichters zoeken steeds weer nieuwe manieren om nietsvermoedende consumenten geld afhandig te maken. Zo nemen criminelen een valse identiteit aan door middel van spoofing of doen ze zich voor als een familielid via WhatsApp-fraude. Nu is er iets nieuws: pretexting. In dit artikel leggen we uit wat het is en wat je ertegen kunt doen.

Social engineering

Pretexting is een vorm van 'social engineering'. Social engineering is een techniek die cybercriminelen gebruiken om het vertrouwen van nietsvermoedende mensen voor zich te winnen. Als ze eenmaal je vertrouwen hebben gewonnen, dan proberen ze achter je privégegevens te komen. Je kunt pretexting zien als voorwerk vóór het echte oplichtingswerk: de eerste stap is het vertrouwen winnen, de tweede stap is het ontfutselen van gegevens. Pretexting hangt dan ook veel samen met spoofing en WhatsApp-fraude.

Hoe werkt pretexting?

Het belangrijkste aspect van pretexting is dat het vertrouwen gewonnen wordt. Zonder het vertrouwen komt de oplichter namelijk niet ver. De oplichter neemt dan ook een identiteit aan van iemand die je (snel) vertrouwt, bijvoorbeeld een familielid of een bankmedewerker. Om goed in die rol te kunnen komen, speurt de oplichter het internet af op zoek naar bruikbare informatie. Als het vertrouwen eenmaal is gewonnen, gaat de oplichter naar de volgende stap: zorgen dat de ander tot actie overgaat. Denk aan het invullen van persoonlijke gegevens via een link die de oplichter heeft gestuurd of het overmaken van geld naar een bankrekeningnummer.

Pretexting bij WhatsApp-fraude

Een appje van je dochter die om geld vraagt omdat haar telefoon kapot is gegaan of je zoon die dringend geld nodig heeft vanwege openstaande rekeningen… Beide verzoeken komen van een voor jou onbekend nummer, maar daar hebben ze een goede reden voor: ze hebben een nieuwe telefoon of een nieuw telefoonnummer (zoals in de onderstaande twee voorbeelden). Groot kans dat je in dit geval met een oplichter te maken hebt.

Door middel van pretexting kan WhatsApp-fraude nog geloofwaardiger worden. De criminelen zoeken op internet naar sociale media-accounts voor informatie, zoals een profielfoto en hoe sterk de band is met de familie. Verder kunnen ze het taalgebruik van de persoon overnemen. Als iemand bijvoorbeeld zonder hoofdletters typt, kan de oplichter dit gemakkelijk overnemen.

Criminelen gaan nu zo ver dat ze zelfs je WhatsApp-account kunnen overnemen. Zo vragen ze via een onbekend nummer aan jou om een verificatiecode. Daarmee kunnen ze je WhatsApp overnemen en met dat échte nummer, weer voordoen als een familielid.

Pretexting bij telefonische spoofing

Afgelopen maanden hebben we meerdere keren aandacht besteed aan spoofing. Voor wie nog niet weet wat dit is: spoofing is een term die gebruikt wordt als iemand een valse identiteit aanneemt die voor jou bekend en betrouwbaar is, zoals een bankmedewerker. Veel mensen, met name ING-klanten, werden voor duizenden euro’s opgelicht.

Een nepbankmedewerker belt nietsvermoedende consumenten op met de mededeling dat er ongebruikelijke activiteiten zijn gevonden rondom je bankrekening. Zo zeggen ze bijvoorbeeld dat iemand toegang probeerde te verschaffen om het spaargeld over te zetten naar een andere rekening. Het gemene spelletje van de oplichter: hij gebruikt een truc waarbij het echte telefoonnummer van de bank wordt getoond. Zo ben je sneller geneigd de nepbankmedewerker te geloven. Om je geld veilig te stellen, moet je het overmaken naar een zogeheten kluisrekening. Maar de kluisrekening is in handen van de oplichters en jij bent vervolgens je geld kwijt.

Wat kun je doen tegen pretexting?

Pretexting draait, zoals je hebt gelezen, om vertrouwen. Met een beetje gezond wantrouwen kom je al heel ver, maar het is goed om de volgende tips in acht te nemen en te gebruiken voor als je in een situatie terechtkomt die je niet helemaal vertrouwt.

A = alert blijven

  • Deel geen codes met anderen. Geen pincodes en geen verificatiecodes.

B = bescherm jezelf

  • Activeer tweestapsverificatie op WhatsApp. Dat doe je via Instellingen -> Account en vervolgens ‘verificatie in twee stappen’. Krijgt iemand alsnog je code? Dan moet er nog een tweede stap genomen worden om het account over te nemen.

C = check altijd

  • Vraagt een onbekend nummer om geld? Bel diegene. Pakt diegene niet op of hoor je diegene niet goed? Maak dan geen geld over. Dit geldt ook voor bekende nummers die om geld vragen. Altijd even bellen, dat scheelt al een hoop onzekerheid!
  • Bespreek met de familie hoe jullie omgaan met geld overmaken als er sprake is van (geld)nood.

Bekijk alle vormen en begrippen

 

Heeft u tips of verdachte activiteiten gezien online? Neem dan contact op met de politie. Telefonisch via het nummer 0900-8844 of online via het meld formulier. Uiteraard kunt u daarnaast ook tips melden bij Cybercrimeinfo.

Meer actueel cybercrime nieuws

Ransomware weekoverzicht 09-2021

REvil Ransomware bende lanceerde een service voor contact met nieuwsmedia: "Voor de beste afpersing zonder kosten en met DDoS functionaliteit", 15 scholen in Nottinghamshire verlamd door een cyberaanval en ransomware kost Amerikaanse ziekenhuisketen 67 miljoen dollar. Hier het overzicht van de nieuwste ransomware vormen en het nieuws van dag tot dag.

Lees meer »

Cybercrime nieuwsbrief 148 (week 09-2021)

Zeroday exploits in Microsoft Exchange Server worden actief misbruikt in Nederland, niet alle 'Virtual Private Networks' zijn veiligen een match made in heaven (of hel?): verliefd op een dating fraudeur. Dit en meer lees je in nieuwsbrief 148. Nog niet ingeschreven voor deze gratis nieuwsbrief over cybercrime en darkweb? Schrijf je dan hier in.

Lees meer »

Digitale fraude, oplichting meldingen week 09-2021

Het melden van 'digitale oplichting' pogingen is belangrijk, door het melden kunnen we andere potentiële slachtoffers behoeden voor het te laat is. Heb je een phishing mail, smishing bericht of werd je gebeld en vertrouw je het niet? Laat het ons, of onze collega's van Opgelicht?!, Radar, Kassa, of Fraudehelpdesk dan weten, want Samen bestrijden we cybercrime / digitale fraude. Liever anoniem? Klik dan hier. Ben je slachtoffer geworden van oplichting doe dan 'altijd' aangifte bij de politie.

Lees meer »

De slechtste wachtwoorden van 2020

De hitparade van de slechtste wachtwoorden van het jaar is al een soort traditie geworden. Weet je nog dat we in 2019 een beoordeling van de 100 meest ongelukkige hebben gepubliceerd? 2020 zal geen uitzondering zijn, vooral omdat experts meer dan 5 miljard gelekte wachtwoorden hebben geanalyseerd en er iets is om verrast te worden.

Lees meer »

Kiezen tussen twee kwaden

Ambtenaren van het ministerie van Justitie en Veiligheid werken nog altijd aan een plan om encryptie af te zwakken. Daardoor willen ze berichten kunnen onderscheppen en inzien om cybercriminelen aan te pakken. Het onderwerp wordt pas na de verkiezingen behandeld, wat betekent dat het aan een volgend kabinet is om al dan niet iets met de plannen te doen.

Lees meer »

Een match made in heaven (of hel?): verliefd op een dating fraudeur

Veel mensen zijn actief op dating websites en apps. Juist nu, in een tijd waarin het lastig is om nieuwe mensen te ontmoeten door de corona-regels bieden zulke platforms een uitkomst. Ze vereenvoudigen de zoektocht naar liefde: met een paar muisklikken kunnen singles uit heel Nederland bereikt worden. Voor velen met succes, want steeds meer koppels ontmoeten elkaar online. Op het internet is echter niet alles wat het lijkt. De prins of prinses op het witte paard kan online oprecht overkomen, maar eigenlijk helemaal niet bestaan. Dat is waar dit artikel over gaat: online dating fraude.

Lees meer »

Niet alle 'Virtual Private Networks' zijn veilig

De persoonsgegevens van 21 miljoen gebruikers van SuperVPN, GeckoVPN en ChatVPN zijn buitgemaakt door een hacker. Hij biedt hun gegevens te koop aan op een populair forum voor hackers. Een klein deel van de gestolen gegevens was al opgenomen in de database van Have I Been Pwned.

Lees meer »