Een groot deel van de Nederlandse jongeren die ICT-onderwijs volgen, maakt zich wel eens schuldig aan cybercrime. Dit blijkt uit onderzoek van de VU en het NSCR. Toch blijkt het niet zo makkelijk om onderscheid te maken tussen jongeren die ´goede´ en ´slechte´ dingen doen met computers en ICT. Veel jongeren die online de wet overtreden, gebruiken hun ICT-vaardigheden tegelijkertijd om anderen te helpen of zich maatschappelijk in te zetten. Dit betekent dat jonge daders van online delicten kunnen worden gestimuleerd om hun vaardigheden positief in te zetten.
Kenmerken jongeren die zich schuldig maken aan cybercrime
Tot nu toe was er nog weinig bekend over de kenmerken van jongeren die zich schuldig maken aan verschillende vormen van cybercriminaliteit. Zo was niet duidelijk in hoeverre individuele eigenschappen doorslaggevend zijn of dat ook kenmerken van de sociale omgeving een rol spelen. Het rapport Understanding cybercriminal behaviour among young people is gebaseerd op vragenlijstgegevens uit een grote steekproef van 892 jongeren tussen de 15 en 25 jaar, die ICT-gerelateerd onderwijs volgen in het vo, mbo en hbo. Uniek aan dit onderzoek is onder andere dat het sociale netwerk van schoolvrienden uitgebreid in kaart is gebracht, waardoor de rol van criminele vrienden goed kan worden onderzocht.
Ruim helft van jongeren die ICT-onderwijs volgen pleegt online delict
Iets meer dan de helft van de ondervraagde jongeren met ICT-onderwijs had recent een online delict gepleegd. Dat gold voor zowel ´pure´ cyberdelicten – delicten die alleen online mogelijk zijn zoals hacking – als voor online delicten die ook offline mogelijk zijn zoals fraude. Veel voorkomende eenvoudige online delicten waren: hacking door het raden van wachtwoorden, het kopiëren/stelen van bestanden en online pesten of bangmakerij. Maar ook meer geavanceerde cyberdelicten kwamen regelmatig voor, zoals hacking via technische applicaties of exploits, online fraude en websites veranderen. Bij de onderzochte groep kwamen online delicten zelfs vaker voor dan reguliere offline vormen van criminaliteit zoals diefstal, vernieling of geweld.
Online wel of niet overtreden van regels niet zo zwart-wit als het lijkt
Uit het onderzoek bleek een verrassende samenhang tussen positief en negatief cybergedrag. Jongeren die online delicten plegen zetten hun ICT-vaardigheden ook in om anderen te helpen of maatschappelijke betrokken te zijn. Ze helpen bijvoorbeeld anderen met ICT-problemen of het ontwerpen van digitale media, melden digitale kwetsbaarheden of zijn actief op online platforms over ICT-onderwerpen. Deze jongeren vinden online dus zowel positieve als negatieve uitdagingen en het wel of niet overtreden van regels online is voor hen dus niet zo zwart-wit.
Rol van vrienden bij cybergedrag
Het onzichtbare karakter van cybercriminaliteit zorgt ervoor dat ongeveer de helft van de leerlingen niet op de hoogte was van de cyberdelicten van schoolvrienden. Vooral voor pure cyberdelicten vonden zij dit lastig in te schatten. Hun eigen gedrag was dan ook sterker gerelateerd aan hun perceptie over het cybergedrag van deze vrienden, dan aan het daadwerkelijke gedrag. Dit suggereert dat jongeren de neiging hebben om hun cybergedrag aan te passen aan hoe zij denken dat hun vrienden zich gedragen en niet aan hoe hun vrienden zich daadwerkelijk gedragen. Het kan ook betekenen dat jongeren denken dat hun vrienden meer op hen lijken dan daadwerkelijk het geval is.
Andere risicofactoren voor pure cyberdelicten en ‘reguliere’ delicten online
Uit het onderzoek kwamen ook verschillen naar voren tussen de twee hoofdcategorieën van cybercriminaliteit. Het plegen van pure cyberdelicten hangt vooral samen met individuele kenmerken, waaronder een hoog niveau van ICT-kennis en computerverslaving. Het online uitvoeren van delicten die ook offline mogelijk zijn, hangt meer samen met sociale omgevingskenmerken zoals een zwakke band met school en veel alleen thuis zijn. Deze delicten lijken daarmee wat betreft risicofactoren meer op traditionele offline delicten.
ICT-vaardigheden positief inzetten
Het lijkt erop dat scholen hun leerlingen zouden kunnen stimuleren om hun ICT-vaardigheden op een positieve manier in te zetten, bijvoorbeeld door les te geven over de grens tussen ‘goed’ en ‘slecht’ cybergedrag. Daarnaast hebben scholen een belangrijke rol in het tijdig opvangen van signalen dat leerlingen zich bezighouden met negatief cybergedrag. Dit onderzoek laat ook zien dat het zinvol kan zijn om bij de preventie van cybercrime te focussen op risicogroepen zoals jongeren die ICT-onderwijs volgen. Bij pure cyberdelicten kunnen interventies vooral gericht zijn op individuele risicofactoren zoals een computerverslaving. Voor andere online delicten kan het ook helpen om sociale omgevingsfactoren aan te pakken, bijvoorbeeld door de band met school te versterken en thuis meer toezicht te houden.
De volledige analyse van het onderzoek kunt u hier onder bekijken of downloaden.
Bron: nscr.nl | Weulen Kranenbarg, M., Van der Toolen, Y. & Weerman, F.
Bekijk alle vormen en begrippen
Meer rapporten bekijken of downloaden
Heeft u tips of verdachte activiteiten gezien online? Neem dan contact op met de politie. Telefonisch via het nummer 0900-8844 of online via het meld formulier. Uiteraard kunt u daarnaast ook tips melden bij Cybercrimeinfo.
Meer actueel cybercrime nieuws
‘Slachtoffers hebben ijzersterk argument in de rechtbank’
Klanten van ABN AMRO raakten de afgelopen tijd tienduizenden euro’s aan spaargeld kwijt. Dat is in belangrijke mate te danken aan het feit dat particulieren de daglimiet -het geld dat ze dagelijks maximaal via de bank kunnen overboeken- niet naar beneden kunnen bijstellen. Daardoor ontbreekt een belangrijke schakel in de beveiliging en zijn klanten van de bank een geliefd doelwit bij hackers en cybercriminelen.
‘Mijn scam, jouw probleem!’
In samenwerking met Veilig Bankieren lanceerde de politie gisteren de preventiecampagne ‘Mijn scam, jouw probleem!’. Het doel van de campagne is om iets te doen aan het stijgend aantal geldezels. Jongeren zijn zich vaak niet bewust van de gevolgen van hun actie. De voorlichtingscampagne moet ervoor zorgen dat jongeren zich niet laten verleiden om hun bankrekening of betaalpas aan cybercriminelen beschikbaar te stellen.
Overzicht cyberaanvallen week 37-2021
Verzekeraar ziet claims door ransomware aanvallen sterk toenemen, ransomware bende dreigt de decoderingssleutel te wissen als onderhandelaar wordt ingehuurd en nieuwe ransomware ontdekt ‘JamesBond'. Hier het overzicht van afgelopen week en het nieuws van dag tot dag.
Cybercrime nieuwsbrief 176 week 37-2021
Cybercriminelen van Vice Society publiceren gestolen data op het darkweb van ROC Mondriaan, 74% van de ondervraagde organisaties is de afgelopen 12 maanden slachtoffer geworden van ten minste één ransomware aanval en zwarte markt voor valse vaccinatie certificaten vertienvoudigd. Dit en meer lees je in nieuwsbrief 176.
Datalek nieuws en overzicht week 37-2021
Een datalek kan ernstige gevolgen hebben, soms worden levens totaal verwoest door dat er identiteit fraude mee gepleegd wordt.
Phishing, nepshop en fraude meldingen week 37-2021
Het melden van 'digitale oplichting' pogingen is belangrijk, door het melden kunnen we andere potentiële slachtoffers behoeden voor het te laat is. Heb je een phishing mail, smishing bericht of werd je gebeld en vertrouw je het niet? Laat het ons, of onze collega's van Opgelicht?!, Radar, Kassa, of Fraudehelpdesk dan weten, want Samen bestrijden we cybercrime / digitale fraude. Ben je slachtoffer geworden van oplichting doe dan 'altijd' aangifte bij de politie.
Zwarte markt voor valse vaccinatie certificaten vertienvoudigd
Op de zwarte markt voor valse vaccinatiecertificaten op Telegram is een hausse gaande, na de aankondigingen van het vaccin mandaat van de Amerikaanse president Biden afgelopen donderdag. Ook Nederlandse valse vaccinatiebewijzen worden aangeboden.
Waarom je apparaten moet updaten om cybercriminelen buiten de deur te houden
Houd je aan simpele basismaatregelen en het gros van de hackers vormt geen gevaar meer, schrijven twee beveiligingsmedewerkers van computergigant Microsoft. Eén van die maatregelen is simpel: update je programma's zo snel mogelijk, in ieder geval binnen 48 uur.
Universele decryptor voor slachtoffers 'REvil cybercriminelen' beschikbaar
Cybersecuritybedrijf Bitdefender heeft een universele decoderingssleutel ontwikkeld voor iedereen die in het verleden slachtoffer is geworden van REvil. Deze decryptor werkt niet alleen voor de supply chain attack op Kaseya: bedrijven en organisaties die vóór 13 juli slachtoffer waren van de Russische hackersgroep, kunnen de sleutel gebruiken om hun bestanden te ontgrendelen. Ondanks dat de decryptor gratis en voor niets beschikbaar is, waarschuwen securityexperts om voorzichtig te zijn.
81% van de Nederlandse zorginstellingen lopen risico op e-mailfraude
Het is inmiddels de norm dat afspraken voor de huisarts, het ziekenhuis en een vaccinatie online worden geboekt. En nu het digitale coronapaspoort definitief wordt ingevoerd als toegangsbewijs voor allerlei diensten, is cybersecurity nog nooit een belangrijker thema geweest voor de zorgsector.
Apple: “Installeer per direct de beveiligingsupdate”
Software- en elektronicagigant Apple roept gebruikers van iPhones, MacBooks, iPads en horloges op om zo spoedig mogelijk een beveiligingsupdate te installeren. Dat heeft alles te maken met een ernstig beveiligingslek in de iMessage-app: het was mogelijk om zonder enige interactie van de gebruiker de zogenaamde Pegasus-spyware te installeren. Daarmee kunnen foto's en e-mails worden gestolen, maar ook de microfoon en camera kunnen op afstand worden ingeschakeld.
Cybercriminelen van Vice Society publiceren gestolen data op het darkweb van ROC Mondriaan
De cybercriminelen van 'Vice Society' die verantwoordelijk zijn voor de cyberaanval op ROC Mondriaan, hebben de gegevens die zij hebben gestolen op het darkweb geplaatst. De aanvallers vroegen om losgeld, maar de scholengemeenschap weigerde deze te betalen.