Een groot deel van de Nederlandse jongeren die ICT-onderwijs volgen, maakt zich wel eens schuldig aan cybercrime. Dit blijkt uit onderzoek van de VU en het NSCR. Toch blijkt het niet zo makkelijk om onderscheid te maken tussen jongeren die ´goede´ en ´slechte´ dingen doen met computers en ICT. Veel jongeren die online de wet overtreden, gebruiken hun ICT-vaardigheden tegelijkertijd om anderen te helpen of zich maatschappelijk in te zetten. Dit betekent dat jonge daders van online delicten kunnen worden gestimuleerd om hun vaardigheden positief in te zetten.
Kenmerken jongeren die zich schuldig maken aan cybercrime
Tot nu toe was er nog weinig bekend over de kenmerken van jongeren die zich schuldig maken aan verschillende vormen van cybercriminaliteit. Zo was niet duidelijk in hoeverre individuele eigenschappen doorslaggevend zijn of dat ook kenmerken van de sociale omgeving een rol spelen. Het rapport Understanding cybercriminal behaviour among young people is gebaseerd op vragenlijstgegevens uit een grote steekproef van 892 jongeren tussen de 15 en 25 jaar, die ICT-gerelateerd onderwijs volgen in het vo, mbo en hbo. Uniek aan dit onderzoek is onder andere dat het sociale netwerk van schoolvrienden uitgebreid in kaart is gebracht, waardoor de rol van criminele vrienden goed kan worden onderzocht.
Ruim helft van jongeren die ICT-onderwijs volgen pleegt online delict
Iets meer dan de helft van de ondervraagde jongeren met ICT-onderwijs had recent een online delict gepleegd. Dat gold voor zowel ´pure´ cyberdelicten – delicten die alleen online mogelijk zijn zoals hacking – als voor online delicten die ook offline mogelijk zijn zoals fraude. Veel voorkomende eenvoudige online delicten waren: hacking door het raden van wachtwoorden, het kopiëren/stelen van bestanden en online pesten of bangmakerij. Maar ook meer geavanceerde cyberdelicten kwamen regelmatig voor, zoals hacking via technische applicaties of exploits, online fraude en websites veranderen. Bij de onderzochte groep kwamen online delicten zelfs vaker voor dan reguliere offline vormen van criminaliteit zoals diefstal, vernieling of geweld.
Online wel of niet overtreden van regels niet zo zwart-wit als het lijkt
Uit het onderzoek bleek een verrassende samenhang tussen positief en negatief cybergedrag. Jongeren die online delicten plegen zetten hun ICT-vaardigheden ook in om anderen te helpen of maatschappelijke betrokken te zijn. Ze helpen bijvoorbeeld anderen met ICT-problemen of het ontwerpen van digitale media, melden digitale kwetsbaarheden of zijn actief op online platforms over ICT-onderwerpen. Deze jongeren vinden online dus zowel positieve als negatieve uitdagingen en het wel of niet overtreden van regels online is voor hen dus niet zo zwart-wit.
Rol van vrienden bij cybergedrag
Het onzichtbare karakter van cybercriminaliteit zorgt ervoor dat ongeveer de helft van de leerlingen niet op de hoogte was van de cyberdelicten van schoolvrienden. Vooral voor pure cyberdelicten vonden zij dit lastig in te schatten. Hun eigen gedrag was dan ook sterker gerelateerd aan hun perceptie over het cybergedrag van deze vrienden, dan aan het daadwerkelijke gedrag. Dit suggereert dat jongeren de neiging hebben om hun cybergedrag aan te passen aan hoe zij denken dat hun vrienden zich gedragen en niet aan hoe hun vrienden zich daadwerkelijk gedragen. Het kan ook betekenen dat jongeren denken dat hun vrienden meer op hen lijken dan daadwerkelijk het geval is.
Andere risicofactoren voor pure cyberdelicten en ‘reguliere’ delicten online
Uit het onderzoek kwamen ook verschillen naar voren tussen de twee hoofdcategorieën van cybercriminaliteit. Het plegen van pure cyberdelicten hangt vooral samen met individuele kenmerken, waaronder een hoog niveau van ICT-kennis en computerverslaving. Het online uitvoeren van delicten die ook offline mogelijk zijn, hangt meer samen met sociale omgevingskenmerken zoals een zwakke band met school en veel alleen thuis zijn. Deze delicten lijken daarmee wat betreft risicofactoren meer op traditionele offline delicten.
ICT-vaardigheden positief inzetten
Het lijkt erop dat scholen hun leerlingen zouden kunnen stimuleren om hun ICT-vaardigheden op een positieve manier in te zetten, bijvoorbeeld door les te geven over de grens tussen ‘goed’ en ‘slecht’ cybergedrag. Daarnaast hebben scholen een belangrijke rol in het tijdig opvangen van signalen dat leerlingen zich bezighouden met negatief cybergedrag. Dit onderzoek laat ook zien dat het zinvol kan zijn om bij de preventie van cybercrime te focussen op risicogroepen zoals jongeren die ICT-onderwijs volgen. Bij pure cyberdelicten kunnen interventies vooral gericht zijn op individuele risicofactoren zoals een computerverslaving. Voor andere online delicten kan het ook helpen om sociale omgevingsfactoren aan te pakken, bijvoorbeeld door de band met school te versterken en thuis meer toezicht te houden.
De volledige analyse van het onderzoek kunt u hier onder bekijken of downloaden.
Bron: nscr.nl | Weulen Kranenbarg, M., Van der Toolen, Y. & Weerman, F.
Bekijk alle vormen en begrippen
Meer rapporten bekijken of downloaden
Heeft u tips of verdachte activiteiten gezien online? Neem dan contact op met de politie. Telefonisch via het nummer 0900-8844 of online via het meld formulier. Uiteraard kunt u daarnaast ook tips melden bij Cybercrimeinfo.
Meer actueel cybercrime nieuws
Waarom wijzen de vingers al snel naar Rusland bij cyberaanvallen, hoe zit dat eigenlijk?
Russische hackers zijn berucht. Met regelmaat worden ze in verband gebracht met grootschalige cyberaanvallen op bedrijven en overheden. Hoe kan dat en in hoeverre heeft het Kremlin daar iets mee te maken?
Aantal dreigingen via mobiele phishing met 161 procent toegenomen in 2021
Securitybedrijf Lookout heeft een nieuw rapport gepubliceerd waaruit blijkt dat gebruikers in de energiesector tussen de tweede helft van 2020 en de eerste helft van 2021 161 procent meer pogingen tot mobiele phishing zagen.
Telefoonrekening duurder? Malware koppelt abonnement aan telefoonnummer
Een nep-foto-editor, camerafilter, games en andere apps die worden gepromoot via Instagram- en TikTok-kanalen.
Overzicht cyberaanvallen week 43-2021
Grote toeleverancier auto-industrie stuurt personeel naar huis wegens cyberaanval, ransomwaregroep verkoopt toegang tot netwerken van slachtoffers en Russische SVR heeft sinds mei ten minste 14 IT-supply chain-bedrijven gehackt. Hier het overzicht van afgelopen week en het nieuws van dag tot dag.
Cybercrime nieuwsbrief 182 week 43-2021
150 aanhoudingen in operatie 'Dark HunTor’, cybercriminelen worden steeds slimmer in hun aanvallen en profiteren van malware-as-a-service-tools die beschikbaar zijn op het darkweb en we zoeken voortdurend nieuwe manieren om onrust bij beheerders van illegale marktplaatsen, verkopers en kopers te creëren. Dit en meer lees je in nieuwsbrief 182. Nog niet ingeschreven voor de nieuwsbrief over cybercrime en darkweb? Schrijf je dan hier in.
Datalek nieuws en overzicht week 43-2021
Een datalek kan ernstige gevolgen hebben, soms worden levens totaal verwoest door dat er identiteit fraude mee gepleegd wordt.
Phishing, nepshop en fraude meldingen week 43-2021
Het melden van 'digitale oplichting' pogingen is belangrijk, door het melden kunnen we andere potentiële slachtoffers behoeden voor het te laat is. Heb je een phishing mail, smishing bericht of werd je gebeld en vertrouw je het niet? Laat het ons, of onze collega's van Opgelicht?!, Radar, Kassa, of Fraudehelpdesk dan weten, want Samen bestrijden we cybercrime / digitale fraude. Ben je slachtoffer geworden van oplichting doe dan 'altijd' aangifte bij de politie.
"We zoeken voortdurend nieuwe manieren om onrust bij beheerders van illegale marktplaatsen, verkopers en kopers te creëren"
Tijdens een gecoördineerde internationale operatie hebben politiediensten uit negen verschillende landen in totaal 150 personen gearresteerd die verdacht worden van betrokkenheid bij het kopen of verkopen van illegale goederen via het darkweb.
"Opnieuw is bewezen dat internationale samenwerking cruciaal is tegen de dreiging van ransomware"
In een grote internationale operatie van politie en justitie zijn in acht landen 12 verdachten opgespoord die vermoedelijk deel uit maken van een wereldwijd netwerk van cybercriminelen. Het netwerk voerde verwoestende ransomware-aanvallen uit op de kritieke infrastructuur, zoals overheden en multinationals over de hele wereld.
Cybercriminelen worden steeds slimmer in hun aanvallen en profiteren van malware-as-a-service-tools die beschikbaar zijn op het darkweb
Zscaler, presenteerde gisteren zijn jaarlijkse 'State of Encrypted Attacks-rapport'. Dit rapport volgde en analyseerde meer dan 20 miljard geblokkeerde dreigingen via HTTPS, een protocol dat ontworpen is voor veilige communicatie over netwerken.
"70% van de wifi wachtwoorden gehackt"
Een onderzoeker heeft 70% van de wifi wachtwoorden in een woonwijk in Tel Aviv weten te hacken door middel van 'war-driving'. Tijdens zijn autoritjes zocht hij naar kwetsbaarheden in de wifinetwerken van bewoners.
Hypes die worden uitgebuit
Cybercriminelen profiteren van hypes zoals Pokémon en momenteel Squid Game om malware in omloop te brengen. Vorige week werd bekend dat er malware was gevonden in de Google Play Store, vermomd als een Squid Game wallpaper-app. Dit is niet de eerste keer; oplichters maken vaker gebruik van de populariteit van virale hits om schadelijk bestanden over te dragen.