Een groot deel van de Nederlandse jongeren die ICT-onderwijs volgen, maakt zich wel eens schuldig aan cybercrime. Dit blijkt uit onderzoek van de VU en het NSCR. Toch blijkt het niet zo makkelijk om onderscheid te maken tussen jongeren die ´goede´ en ´slechte´ dingen doen met computers en ICT. Veel jongeren die online de wet overtreden, gebruiken hun ICT-vaardigheden tegelijkertijd om anderen te helpen of zich maatschappelijk in te zetten. Dit betekent dat jonge daders van online delicten kunnen worden gestimuleerd om hun vaardigheden positief in te zetten.
Kenmerken jongeren die zich schuldig maken aan cybercrime
Tot nu toe was er nog weinig bekend over de kenmerken van jongeren die zich schuldig maken aan verschillende vormen van cybercriminaliteit. Zo was niet duidelijk in hoeverre individuele eigenschappen doorslaggevend zijn of dat ook kenmerken van de sociale omgeving een rol spelen. Het rapport Understanding cybercriminal behaviour among young people is gebaseerd op vragenlijstgegevens uit een grote steekproef van 892 jongeren tussen de 15 en 25 jaar, die ICT-gerelateerd onderwijs volgen in het vo, mbo en hbo. Uniek aan dit onderzoek is onder andere dat het sociale netwerk van schoolvrienden uitgebreid in kaart is gebracht, waardoor de rol van criminele vrienden goed kan worden onderzocht.
Ruim helft van jongeren die ICT-onderwijs volgen pleegt online delict
Iets meer dan de helft van de ondervraagde jongeren met ICT-onderwijs had recent een online delict gepleegd. Dat gold voor zowel ´pure´ cyberdelicten – delicten die alleen online mogelijk zijn zoals hacking – als voor online delicten die ook offline mogelijk zijn zoals fraude. Veel voorkomende eenvoudige online delicten waren: hacking door het raden van wachtwoorden, het kopiëren/stelen van bestanden en online pesten of bangmakerij. Maar ook meer geavanceerde cyberdelicten kwamen regelmatig voor, zoals hacking via technische applicaties of exploits, online fraude en websites veranderen. Bij de onderzochte groep kwamen online delicten zelfs vaker voor dan reguliere offline vormen van criminaliteit zoals diefstal, vernieling of geweld.
Online wel of niet overtreden van regels niet zo zwart-wit als het lijkt
Uit het onderzoek bleek een verrassende samenhang tussen positief en negatief cybergedrag. Jongeren die online delicten plegen zetten hun ICT-vaardigheden ook in om anderen te helpen of maatschappelijke betrokken te zijn. Ze helpen bijvoorbeeld anderen met ICT-problemen of het ontwerpen van digitale media, melden digitale kwetsbaarheden of zijn actief op online platforms over ICT-onderwerpen. Deze jongeren vinden online dus zowel positieve als negatieve uitdagingen en het wel of niet overtreden van regels online is voor hen dus niet zo zwart-wit.
Rol van vrienden bij cybergedrag
Het onzichtbare karakter van cybercriminaliteit zorgt ervoor dat ongeveer de helft van de leerlingen niet op de hoogte was van de cyberdelicten van schoolvrienden. Vooral voor pure cyberdelicten vonden zij dit lastig in te schatten. Hun eigen gedrag was dan ook sterker gerelateerd aan hun perceptie over het cybergedrag van deze vrienden, dan aan het daadwerkelijke gedrag. Dit suggereert dat jongeren de neiging hebben om hun cybergedrag aan te passen aan hoe zij denken dat hun vrienden zich gedragen en niet aan hoe hun vrienden zich daadwerkelijk gedragen. Het kan ook betekenen dat jongeren denken dat hun vrienden meer op hen lijken dan daadwerkelijk het geval is.
Andere risicofactoren voor pure cyberdelicten en ‘reguliere’ delicten online
Uit het onderzoek kwamen ook verschillen naar voren tussen de twee hoofdcategorieën van cybercriminaliteit. Het plegen van pure cyberdelicten hangt vooral samen met individuele kenmerken, waaronder een hoog niveau van ICT-kennis en computerverslaving. Het online uitvoeren van delicten die ook offline mogelijk zijn, hangt meer samen met sociale omgevingskenmerken zoals een zwakke band met school en veel alleen thuis zijn. Deze delicten lijken daarmee wat betreft risicofactoren meer op traditionele offline delicten.
ICT-vaardigheden positief inzetten
Het lijkt erop dat scholen hun leerlingen zouden kunnen stimuleren om hun ICT-vaardigheden op een positieve manier in te zetten, bijvoorbeeld door les te geven over de grens tussen ‘goed’ en ‘slecht’ cybergedrag. Daarnaast hebben scholen een belangrijke rol in het tijdig opvangen van signalen dat leerlingen zich bezighouden met negatief cybergedrag. Dit onderzoek laat ook zien dat het zinvol kan zijn om bij de preventie van cybercrime te focussen op risicogroepen zoals jongeren die ICT-onderwijs volgen. Bij pure cyberdelicten kunnen interventies vooral gericht zijn op individuele risicofactoren zoals een computerverslaving. Voor andere online delicten kan het ook helpen om sociale omgevingsfactoren aan te pakken, bijvoorbeeld door de band met school te versterken en thuis meer toezicht te houden.
De volledige analyse van het onderzoek kunt u hier onder bekijken of downloaden.
Bron: nscr.nl | Weulen Kranenbarg, M., Van der Toolen, Y. & Weerman, F.
Bekijk alle vormen en begrippen
Meer rapporten bekijken of downloaden
Heeft u tips of verdachte activiteiten gezien online? Neem dan contact op met de politie. Telefonisch via het nummer 0900-8844 of online via het meld formulier. Uiteraard kunt u daarnaast ook tips melden bij Cybercrimeinfo.
Meer actueel cybercrime nieuws
Cyberterrorisme deel 3: Hypothetische scenario's
Stelt u zich eens voor op de voorpagina van de krant "Twee vliegtuigen zijn gecrasht: veroorzaakt door een daad van cyberterrorisme" of "Vliegtuigcrashes naar luchthaven: gecontroleerd door cyberterroristen" leest.
Pedohandleiding op het Darkweb nu strafbaar gesteld
Het verspreiden, verwerven of in bezit hebben van een handleiding met tips en trucs voor het seksueel misbruiken van kinderen wordt expliciet strafbaar gesteld. Er komt een gevangenisstraf van maximaal vier jaar op te staan. Zo’n ‘pedohandboek’ of ‘pedohandleiding’ brengt kinderen in gevaar, omdat het een voedingsbodem is voor de kindermisbruiker die zijn slag wil slaan. Dit is de kern van een wetsvoorstel van minister Grapperhaus (Justitie en Veiligheid) dat vandaag in consultatie is gegaan.
Smishing bericht om CoronaMelder-app te downloaden
Het ministerie van Volksgezondheid waarschuwt op Twitter voor een sms (smishing) waarin mensen zogenaamd via een link de CoronaMelder-app kunnen downloaden. Het bericht lijkt afkomstig van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM), maar het gaat om oplichting. "Klik niet op de link", aldus het ministerie.
Deepfake het nieuwe gevaar van desinformatie: 'Nixon' die NASA Apollo 11-ramp aankondigt
‘Het lot heeft bepaald dat de mannen die de maan in vrede gingen verkennen, nu op de maan in vrede zullen rusten’, zie je Richard Nixon vertellen over het eerste duo op de maan. En het lijken net echte historische beelden.
VS beschuldigt Chinese hackers die ook twee Nederlandse bedrijven hackten
Het Amerikaanse ministerie van Justitie beschuldigt twee Chinese hackers van cyberaanvallen die bedoeld zijn om bedrijfsgeheimen te ontvreemden, onder meer tegen onderzoekers die werken aan de ontwikkeling van een corona-virus-vaccin .
7 malafide "gratis" VPN apps in de App store (Apple) en Play Store (Android)
Als je jouw privacy op internet wilt beschermen kan het gebruik van een VPN App een goed idee zijn. Met een VPN App kun je ervoor zorgen dat je redelijk anoniem op internet bent. Uiteraard is het dan wel belangrijk dat jouw provider doet wat hij belooft en geen privé-informatie bewaart. Helaas is uit onderzoek gebleken dat 7 gratis VPN Apps die in de App Store van Apple en Google Play Store te downloaden zijn helemaal niet goed zijn voor jouw privacy. Wij zetten de zaak op een rij.
Nieuwe vorm van Android-malware in de criminele onderwereld
Android-apps die het doelwit zijn van deze nieuwe trojan 'BlackRock' zijn onder meer bankier-, dating-, sociale media- en instant messaging-apps.
Grootschalige Smishing campagne van 'DigiD' momenteel, laat je niet verleiden
'Opgelicht?!' en 'Cybercrimeinfo.nl' hebben vandaag diverse meldingen ontvangen van personen die een SMS van DigiD ontvangen hebben waarbij de digitale sleutel geactiveerd moet worden.
200 datalekken gedetecteerd, 3 miljoen gebruikersaccounts in gevaar
Tijdens een reguliere darkweb- en deepweb-monitoring, hebben onderzoekers van 'Cyble inc' 200 datalekken op verschillende websites en bedrijven gedetecteerd. Door deze datalekken lopen vermoedelijk 3 miljoen gebruikersaccounts gevaar.
Wees gewaarschuwd voor live-streams op YouTube die u cryptogeld beloven
Momenteel circuleren er op social media en YouTube scam berichten en video's. Deze vorm van oplichting kenmerkt zich door de belofte dat als u een klein beetje cryptogeld zoals bijvoorbeeld bitcoin overmaakt u hier een veelvoud van terugkrijgt.
Cybercrime nieuwsbrief 115 (week 29-2020)
Datalek nieuws en overzicht week 29-2020
Bij een 'datalek' gaat het om ongeoorloofde of onbedoelde toegang tot persoonsgegevens bij een organisatie. Of om vernietiging, verlies, wijziging of vrijkomen van persoonsgegevens. Onder een datalek valt dus niet alleen het vrijkomen (lekken) van gegevens, maar ook onrechtmatige verwerking van gegevens en verlies van (toegang tot) persoonsgegevens.