Een groot deel van de Nederlandse jongeren die ICT-onderwijs volgen, maakt zich wel eens schuldig aan cybercrime. Dit blijkt uit onderzoek van de VU en het NSCR. Toch blijkt het niet zo makkelijk om onderscheid te maken tussen jongeren die ´goede´ en ´slechte´ dingen doen met computers en ICT. Veel jongeren die online de wet overtreden, gebruiken hun ICT-vaardigheden tegelijkertijd om anderen te helpen of zich maatschappelijk in te zetten. Dit betekent dat jonge daders van online delicten kunnen worden gestimuleerd om hun vaardigheden positief in te zetten.
Kenmerken jongeren die zich schuldig maken aan cybercrime
Tot nu toe was er nog weinig bekend over de kenmerken van jongeren die zich schuldig maken aan verschillende vormen van cybercriminaliteit. Zo was niet duidelijk in hoeverre individuele eigenschappen doorslaggevend zijn of dat ook kenmerken van de sociale omgeving een rol spelen. Het rapport Understanding cybercriminal behaviour among young people is gebaseerd op vragenlijstgegevens uit een grote steekproef van 892 jongeren tussen de 15 en 25 jaar, die ICT-gerelateerd onderwijs volgen in het vo, mbo en hbo. Uniek aan dit onderzoek is onder andere dat het sociale netwerk van schoolvrienden uitgebreid in kaart is gebracht, waardoor de rol van criminele vrienden goed kan worden onderzocht.
Ruim helft van jongeren die ICT-onderwijs volgen pleegt online delict
Iets meer dan de helft van de ondervraagde jongeren met ICT-onderwijs had recent een online delict gepleegd. Dat gold voor zowel ´pure´ cyberdelicten – delicten die alleen online mogelijk zijn zoals hacking – als voor online delicten die ook offline mogelijk zijn zoals fraude. Veel voorkomende eenvoudige online delicten waren: hacking door het raden van wachtwoorden, het kopiëren/stelen van bestanden en online pesten of bangmakerij. Maar ook meer geavanceerde cyberdelicten kwamen regelmatig voor, zoals hacking via technische applicaties of exploits, online fraude en websites veranderen. Bij de onderzochte groep kwamen online delicten zelfs vaker voor dan reguliere offline vormen van criminaliteit zoals diefstal, vernieling of geweld.
Online wel of niet overtreden van regels niet zo zwart-wit als het lijkt
Uit het onderzoek bleek een verrassende samenhang tussen positief en negatief cybergedrag. Jongeren die online delicten plegen zetten hun ICT-vaardigheden ook in om anderen te helpen of maatschappelijke betrokken te zijn. Ze helpen bijvoorbeeld anderen met ICT-problemen of het ontwerpen van digitale media, melden digitale kwetsbaarheden of zijn actief op online platforms over ICT-onderwerpen. Deze jongeren vinden online dus zowel positieve als negatieve uitdagingen en het wel of niet overtreden van regels online is voor hen dus niet zo zwart-wit.
Rol van vrienden bij cybergedrag
Het onzichtbare karakter van cybercriminaliteit zorgt ervoor dat ongeveer de helft van de leerlingen niet op de hoogte was van de cyberdelicten van schoolvrienden. Vooral voor pure cyberdelicten vonden zij dit lastig in te schatten. Hun eigen gedrag was dan ook sterker gerelateerd aan hun perceptie over het cybergedrag van deze vrienden, dan aan het daadwerkelijke gedrag. Dit suggereert dat jongeren de neiging hebben om hun cybergedrag aan te passen aan hoe zij denken dat hun vrienden zich gedragen en niet aan hoe hun vrienden zich daadwerkelijk gedragen. Het kan ook betekenen dat jongeren denken dat hun vrienden meer op hen lijken dan daadwerkelijk het geval is.
Andere risicofactoren voor pure cyberdelicten en ‘reguliere’ delicten online
Uit het onderzoek kwamen ook verschillen naar voren tussen de twee hoofdcategorieën van cybercriminaliteit. Het plegen van pure cyberdelicten hangt vooral samen met individuele kenmerken, waaronder een hoog niveau van ICT-kennis en computerverslaving. Het online uitvoeren van delicten die ook offline mogelijk zijn, hangt meer samen met sociale omgevingskenmerken zoals een zwakke band met school en veel alleen thuis zijn. Deze delicten lijken daarmee wat betreft risicofactoren meer op traditionele offline delicten.
ICT-vaardigheden positief inzetten
Het lijkt erop dat scholen hun leerlingen zouden kunnen stimuleren om hun ICT-vaardigheden op een positieve manier in te zetten, bijvoorbeeld door les te geven over de grens tussen ‘goed’ en ‘slecht’ cybergedrag. Daarnaast hebben scholen een belangrijke rol in het tijdig opvangen van signalen dat leerlingen zich bezighouden met negatief cybergedrag. Dit onderzoek laat ook zien dat het zinvol kan zijn om bij de preventie van cybercrime te focussen op risicogroepen zoals jongeren die ICT-onderwijs volgen. Bij pure cyberdelicten kunnen interventies vooral gericht zijn op individuele risicofactoren zoals een computerverslaving. Voor andere online delicten kan het ook helpen om sociale omgevingsfactoren aan te pakken, bijvoorbeeld door de band met school te versterken en thuis meer toezicht te houden.
De volledige analyse van het onderzoek kunt u hier onder bekijken of downloaden.
Bron: nscr.nl | Weulen Kranenbarg, M., Van der Toolen, Y. & Weerman, F.
Bekijk alle vormen en begrippen
Meer rapporten bekijken of downloaden
Heeft u tips of verdachte activiteiten gezien online? Neem dan contact op met de politie. Telefonisch via het nummer 0900-8844 of online via het meld formulier. Uiteraard kunt u daarnaast ook tips melden bij Cybercrimeinfo.
Meer actueel cybercrime nieuws
Aanhouding van hoofdrolspeler in kinderporno zaak via het darkweb
Een 37-jarige man uit Tilburg is maandag 8 maart thuis aangehouden en zojuist voor 14 dagen in bewaring gegaan, in een onderzoek naar kinderporno via het darkweb.
"Het wordt steeds groter en is veelkoppig"
Het Openbaar Ministerie maakt zich zorgen over de explosieve toename van cybercriminaliteit in 2020. Internetoplichting, identiteitsfraude en het aantal verdachten van cyberdelicten stegen afgelopen jaar enorm. Om burgers en organisaties beter te beschermen tegen cybercriminelen, moeten ze weerbaarder worden gemaakt. Ook moet er ingezet worden op intensieve opsporing en vervolging van daders.
Microsoft Exchange cyberaanval: "Alleen Patchen van Exchange niet voldoende"
De afgelopen dagen zijn enorm veel cyberaanvallen gesignaleerd door een opening in 'Microsoft Exchange servers'. Deze lek was al enige tijd bekend, maar de laatste dagen is zichtbaar geworden dat cybercriminelen hier massaal gebruik van willen maken of al gemaakt hebben.
Microsoft Exchange cyberaanvallen wereldwijd in opmars
De massa-uitbuiting gericht op 'Microsoft Exchange-e-mailservers' is in minder dan een week uitgebreid en omvat zowel aanvallen van statelijke actoren als cybercriminelen.
"Word je zomaar gebeld door een helpdesk, dan moeten de alarmbellen afgaan"
Intensieve samenwerking met zowel bedrijven als opsporingsdiensten levert bij de bestrijding van de zogenoemde 'Tech Support Scam' goede resultaten op. Tech Support Scam, ook wel bekend als de 'helpdeskfraude', is een vorm van cybercrime die enige jaren geleden in onder andere Nederland veel slachtoffers maakte. De totale schade nam met 59 procent af ten opzichte van 2017, en het aantal slachtoffers stabiliseerde.
Patchen alleen is niet voldoende!
Door een ernstig "Cyberlek" in Microsoft Exchange zien we momenteel over de hele wereld massale hack aanvallen die gebruik maken van deze kwetsbaarheid.
Politie slaagt opnieuw erin om aanbieder van cryptografische versleuteldienst te kraken
De politie is opnieuw erin geslaagd om een aanbieder van een cryptografische versleuteldienst te kraken. Ditmaal gaat het om 'Sky ECC'. Naast Belgische opsporings- en handhavingsdiensten zouden ook Nederlandse overheidsinstanties betrokken zijn geweest bij het kraken van de dienst.
VS: Over drie weken eerste ‘heimelijke’ cyberaanvallen tegen Rusland en China
De Amerikaanse president Joe Biden bereidt zich voor op digitale vergeldingsacties tegen Rusland en China. Over drie weken zouden de eerste ‘heimelijke’ cyberaanvallen tegen Rusland uitgevoerd worden. Ook China kan rekenen op Amerikaanse aanvallen vanwege haar aandeel in de supply-chainaanval op SolarWinds.
Ransomware weekoverzicht 09-2021
REvil Ransomware bende lanceerde een service voor contact met nieuwsmedia: "Voor de beste afpersing zonder kosten en met DDoS functionaliteit", 15 scholen in Nottinghamshire verlamd door een cyberaanval en ransomware kost Amerikaanse ziekenhuisketen 67 miljoen dollar. Hier het overzicht van de nieuwste ransomware vormen en het nieuws van dag tot dag.
Cybercrime nieuwsbrief 148 (week 09-2021)
Zeroday exploits in Microsoft Exchange Server worden actief misbruikt in Nederland, niet alle 'Virtual Private Networks' zijn veiligen een match made in heaven (of hel?): verliefd op een dating fraudeur. Dit en meer lees je in nieuwsbrief 148. Nog niet ingeschreven voor deze gratis nieuwsbrief over cybercrime en darkweb? Schrijf je dan hier in.
Datalek nieuws en overzicht week 09-2021
Een datalek kan ernstige gevolgen hebben, soms worden levens totaal verwoest door dat er identiteit fraude mee gepleegd wordt.
Digitale fraude, oplichting meldingen week 09-2021
Het melden van 'digitale oplichting' pogingen is belangrijk, door het melden kunnen we andere potentiële slachtoffers behoeden voor het te laat is. Heb je een phishing mail, smishing bericht of werd je gebeld en vertrouw je het niet? Laat het ons, of onze collega's van Opgelicht?!, Radar, Kassa, of Fraudehelpdesk dan weten, want Samen bestrijden we cybercrime / digitale fraude. Liever anoniem? Klik dan hier. Ben je slachtoffer geworden van oplichting doe dan 'altijd' aangifte bij de politie.