Een groot deel van de Nederlandse jongeren die ICT-onderwijs volgen, maakt zich wel eens schuldig aan cybercrime. Dit blijkt uit onderzoek van de VU en het NSCR. Toch blijkt het niet zo makkelijk om onderscheid te maken tussen jongeren die ´goede´ en ´slechte´ dingen doen met computers en ICT. Veel jongeren die online de wet overtreden, gebruiken hun ICT-vaardigheden tegelijkertijd om anderen te helpen of zich maatschappelijk in te zetten. Dit betekent dat jonge daders van online delicten kunnen worden gestimuleerd om hun vaardigheden positief in te zetten.
Kenmerken jongeren die zich schuldig maken aan cybercrime
Tot nu toe was er nog weinig bekend over de kenmerken van jongeren die zich schuldig maken aan verschillende vormen van cybercriminaliteit. Zo was niet duidelijk in hoeverre individuele eigenschappen doorslaggevend zijn of dat ook kenmerken van de sociale omgeving een rol spelen. Het rapport Understanding cybercriminal behaviour among young people is gebaseerd op vragenlijstgegevens uit een grote steekproef van 892 jongeren tussen de 15 en 25 jaar, die ICT-gerelateerd onderwijs volgen in het vo, mbo en hbo. Uniek aan dit onderzoek is onder andere dat het sociale netwerk van schoolvrienden uitgebreid in kaart is gebracht, waardoor de rol van criminele vrienden goed kan worden onderzocht.
Ruim helft van jongeren die ICT-onderwijs volgen pleegt online delict
Iets meer dan de helft van de ondervraagde jongeren met ICT-onderwijs had recent een online delict gepleegd. Dat gold voor zowel ´pure´ cyberdelicten – delicten die alleen online mogelijk zijn zoals hacking – als voor online delicten die ook offline mogelijk zijn zoals fraude. Veel voorkomende eenvoudige online delicten waren: hacking door het raden van wachtwoorden, het kopiëren/stelen van bestanden en online pesten of bangmakerij. Maar ook meer geavanceerde cyberdelicten kwamen regelmatig voor, zoals hacking via technische applicaties of exploits, online fraude en websites veranderen. Bij de onderzochte groep kwamen online delicten zelfs vaker voor dan reguliere offline vormen van criminaliteit zoals diefstal, vernieling of geweld.
Online wel of niet overtreden van regels niet zo zwart-wit als het lijkt
Uit het onderzoek bleek een verrassende samenhang tussen positief en negatief cybergedrag. Jongeren die online delicten plegen zetten hun ICT-vaardigheden ook in om anderen te helpen of maatschappelijke betrokken te zijn. Ze helpen bijvoorbeeld anderen met ICT-problemen of het ontwerpen van digitale media, melden digitale kwetsbaarheden of zijn actief op online platforms over ICT-onderwerpen. Deze jongeren vinden online dus zowel positieve als negatieve uitdagingen en het wel of niet overtreden van regels online is voor hen dus niet zo zwart-wit.
Rol van vrienden bij cybergedrag
Het onzichtbare karakter van cybercriminaliteit zorgt ervoor dat ongeveer de helft van de leerlingen niet op de hoogte was van de cyberdelicten van schoolvrienden. Vooral voor pure cyberdelicten vonden zij dit lastig in te schatten. Hun eigen gedrag was dan ook sterker gerelateerd aan hun perceptie over het cybergedrag van deze vrienden, dan aan het daadwerkelijke gedrag. Dit suggereert dat jongeren de neiging hebben om hun cybergedrag aan te passen aan hoe zij denken dat hun vrienden zich gedragen en niet aan hoe hun vrienden zich daadwerkelijk gedragen. Het kan ook betekenen dat jongeren denken dat hun vrienden meer op hen lijken dan daadwerkelijk het geval is.
Andere risicofactoren voor pure cyberdelicten en ‘reguliere’ delicten online
Uit het onderzoek kwamen ook verschillen naar voren tussen de twee hoofdcategorieën van cybercriminaliteit. Het plegen van pure cyberdelicten hangt vooral samen met individuele kenmerken, waaronder een hoog niveau van ICT-kennis en computerverslaving. Het online uitvoeren van delicten die ook offline mogelijk zijn, hangt meer samen met sociale omgevingskenmerken zoals een zwakke band met school en veel alleen thuis zijn. Deze delicten lijken daarmee wat betreft risicofactoren meer op traditionele offline delicten.
ICT-vaardigheden positief inzetten
Het lijkt erop dat scholen hun leerlingen zouden kunnen stimuleren om hun ICT-vaardigheden op een positieve manier in te zetten, bijvoorbeeld door les te geven over de grens tussen ‘goed’ en ‘slecht’ cybergedrag. Daarnaast hebben scholen een belangrijke rol in het tijdig opvangen van signalen dat leerlingen zich bezighouden met negatief cybergedrag. Dit onderzoek laat ook zien dat het zinvol kan zijn om bij de preventie van cybercrime te focussen op risicogroepen zoals jongeren die ICT-onderwijs volgen. Bij pure cyberdelicten kunnen interventies vooral gericht zijn op individuele risicofactoren zoals een computerverslaving. Voor andere online delicten kan het ook helpen om sociale omgevingsfactoren aan te pakken, bijvoorbeeld door de band met school te versterken en thuis meer toezicht te houden.
De volledige analyse van het onderzoek kunt u hier onder bekijken of downloaden.
Bron: nscr.nl | Weulen Kranenbarg, M., Van der Toolen, Y. & Weerman, F.
Bekijk alle vormen en begrippen
Meer rapporten bekijken of downloaden
Heeft u tips of verdachte activiteiten gezien online? Neem dan contact op met de politie. Telefonisch via het nummer 0900-8844 of online via het meld formulier. Uiteraard kunt u daarnaast ook tips melden bij Cybercrimeinfo.
Meer actueel cybercrime nieuws
“De Pablo Escobar van de Silk Road”
De Nederlander verdiende 380.000 bitcoins met mdma verkopen op het darkweb toen hij 22 was. "Ik heb alles van Spuiten en Slikken geleerd."
“Een ernstige feit waarmee vijftienhonderd leerlingen en honderdvijftig personeelsleden worden benadeeld”
Ten minste twee leerlingen van het 'CSG Comenius Mariënburg' in Leeuwarden hebben meerdere DDoS-aanvallen uitgevoerd op hun eigen school. Leraren hadden hierdoor een week lang grote moeite om online lessen te verzorgen. De aanvallen zijn inmiddels gestopt en de lessen zijn hervat. De directeur is niet te spreken over de actie van de jongens en overweegt hard op te treden.
"Om de zaken nog erger te maken werden de proof-of-concept geautomatiseerde aanvalsscripts openbaar gemaakt"
Ruim een week nadat Microsoft de 'mitigatietool met één muisklik' heeft uitgebracht om cyberaanvallen op lokale Exchange-servers te beperken maakte het bedrijf bekend dat de patches reeds zijn uitgevoerd op 92% van alle internet-gerichte servers die zijn getroffen door de 'ProxyLogon-kwetsbaarheden'.
“Ze hoeven niet langer de straat op, met deze gegevens weten ze precies wie welke auto rijdt en waar deze persoon woont”
Door een datalek bij het bedrijf RDC zijn de persoonsgegevens van miljoenen Nederlanders buitgemaakt door een hacker. De gegevens worden te koop aangeboden op een populair hackersforum. Het bedrijf zegt het lek gemeld te hebben bij de Autoriteit Persoonsgegevens.
"De vraag is wanneer jij aan de beurt bent"
Datingfraude, mysterieuze malware, covid-19 vaccins op darkweb, helpdeskfraude, fake webshops, gehackte social-media accounts en meer, de lijst wordt oneindig. Cybercriminaliteit komt helaas steeds vaker voor. Het is een industrie op zichzelf en de vraag is wanneer jij aan de beurt bent. Steeds vaker zijn computercriminelen op zoek naar persoonsgegevens, wachtwoorden en natuurlijk het liefst ook nog je pincode. Kun je jezelf eigenlijk nog wel afdoende beschermen en hoe groot is de kans dat een van die vele accounts van jou ook een keer wordt gehackt? Het is te hopen dat het je nooit zal overkomen.
"Cybercriminelen ontwikkelen continu nieuwe methodes"
Cloudsecurity bedrijf 'CrowdStrike' ziet een groeiende trend van ransomware-aanvallen gericht op bedrijven waarbij sprake is van data-afpersing. Dat blijkt uit de resultaten van het 2021 Crowdstrike Global Threat Report (GTR).
De strijd tegen online stalking
Het bespioneren van mensen is vandaag de dag veel te makkelijk geworden. Iedereen kan 'stalkerware-apps' downloaden, die er bijvoorbeeld uit kunnen zien als software voor ouderlijk toezicht of antidiefstal-oplossingen voor smartphones. Deze classificatie helpt de ontwikkelaars om juridische problemen te voorkomen; het echte doel van de software is om een grote hoeveelheid gevoelige informatie van apparaten te verzamelen zonder dat de gebruiker hiervan op de hoogte is.
Acer heeft tijd gekregen tot zondag om de 50 miljoen dollar te betalen anders wordt het bedrag verdubbeld
Het hackers collectief 'REvil' heeft naar verluidt een ransomware aanval uitgevoerd op Acer. De aanvallers eisen 50 miljoen dollar aan losgeld van het Taiwanese technologiebedrijf, het hoogste bedrag dat tot op heden ooit door hackers is gevraagd. Acer wil de cyberaanval niet bevestigen, maar stelt enkel dat er momenteel een ‘lopend onderzoek’ wordt uitgevoerd.
Ransomware weekoverzicht 11-2021
Wetenschapsfinancier NWO raakte via e-mail besmet met ransomware, Utrechts Archief deels offline als gevolg van ransomware aanval en tijdens Darkweb onderzoek ontdekken we een lijst met maar liefst 1714 slachtoffers van ransomware. Hier het overzicht van de nieuwste ransomware vormen en het nieuws van dag tot dag.
Cybercrime nieuwsbrief 150 (week 11-2021)
Als je wereld instort door sextortion, bevindingen wetenschappelijk onderzoek 'Catfishing en dating fraude' en Breda ontwikkelt Cybercrime Challenge voor inwoners. Dit en meer lees je in nieuwsbrief 150. Nog niet ingeschreven voor deze gratis nieuwsbrief over cybercrime en darkweb? Schrijf je dan hier in.
Datalek nieuws en overzicht week 11-2021
Een datalek kan ernstige gevolgen hebben, soms worden levens totaal verwoest door dat er identiteit fraude mee gepleegd wordt.
Digitale fraude, oplichting meldingen week 11-2021
Het melden van 'digitale oplichting' pogingen is belangrijk, door het melden kunnen we andere potentiële slachtoffers behoeden voor het te laat is. Heb je een phishing mail, smishing bericht of werd je gebeld en vertrouw je het niet? Laat het ons, of onze collega's van Opgelicht?!, Radar, Kassa, of Fraudehelpdesk dan weten, want Samen bestrijden we cybercrime / digitale fraude. Ben je slachtoffer geworden van oplichting doe dan 'altijd' aangifte bij de politie.