December is traditiegetrouw de maand waarin we reflecteren en vooruitkijken. Het afgelopen jaar was een rollercoaster voor iedereen die zich bezighoudt met IT-beveiliging. 2021 gaat dan ook de boeken in als het jaar van de security wake-up call. Het jaar waarin hybride werken het nieuwe normaal is geworden en waarin de transformatie naar een cloud-first beleid versneld is ingevoerd. Onze nieuwe realiteit van hybride werken heeft een grote impact gehad op het beveiligingsbeleid van bedrijven.
Ransomware pandemie
Naast de allesbeheersende pandemie werd de wereld overspoeld door een tweede pandemie. Veel organisaties zijn het afgelopen jaar, ondanks de vele waarschuwingen en aanbevelingen om passende maatregelen te nemen, slachtoffer geworden van ransomware criminelen.
Ondanks het oprollen van EMOTET begin dit jaar zijn verschillende Nederlandse organisatie toch prooi geworden van een gijzelsoftware aanval. Uit een cybersecurityonderzoek halverwege het jaar bleek bovendien helaas dat de cyberweerbaarheid nog steeds niet op pijl is en dat Nederland onvoldoende is voorbereid op de huidige digitale dreigingen (CyberSecurityBeeld 2021 – 06/21).
Het Nederlandse Nationaal Cybersecurity Centrum publiceerde daarom om een aantal basis stappen die organisaties helpen zich weerbaar te maken tegen ransomware criminelen. Onderdeel van dit stappenplan is het maken van de juiste backups, het voorkomen van het binnenhalen van kwaadaardige software en het voorbereiden van interne processen voor wanneer de organisatie toch slachtoffer is geworden van een aanval.
Phishing meest gebruikte manier om toegang te verschaffen
Ook dit jaar was phishing de meest gebruikte manier om toegang te verschaffen tot doelwit organisaties. Iedereen ontvangt wel eens kwaadwillende email die je in de verleiding brengt om een onbekend pakketje te volgen of om je bankgegevens te verifiëren. Het TV-programma Zembla (7 oktober 2021) bestede een gehele aflevering aan ransomware en onderzocht 100 organisaties en hun emailsecuritymaatregelen. Helaas bleek ook hier, dat bij 43 van de 100 onderzochte bedrijven er minstens één van de drie veiligheidsstandaarden ontbrak, of onvoldoende was geconfigureerd.
Overheidsorganen en instanties dwingen maatregelen af
2021 gaat de boeken in als het jaar waarin verschillende overheidsorganen en instanties waarschuwen voor toenemende digitale dreigingen. Als reactie op die dreigingen proberen instanties maatregelen af te dwingen. In de EU werd er in 2021 veelvuldig gesproken over NIS-2 (Netwerk en Information Security) die organisaties op straffe van geldboetes in de toekomst gaat verplichten om te voldoen aan basis securitymaatregelen, inclusief een meldingsplicht bij incidenten.
Malafide mobiele tekstberichten
Naast e-mail als aanvalsmethode zagen we cybercriminelen dit jaar ook overstappen op malafide mobiele tekstberichten die mensen verleiden om een pakketje te volgen. Criminelen kunnen dankzij FluBot toegang tot je volledige telefoon krijgen en zo proberen geld te stelen door mee te kijken in je mobiel bankieren app.
Supply chain aanvallen
De gezondheidspandemie veroorzaakte ook in 2021 maatschappelijke ontwrichting. Dat heeft geresulteerd in het feit dat organisaties op een andere manier bedrijfsrisico’s zijn gaan analyseren. Wat voorheen vanzelfsprekend was kan vandaag bedrijfsprocessen serieus in de war schoppen. De nasleep van de Sunburst aanval (supply-chain attack via Solarwinds software) en de problemen met de door Managed Service providers gebruikte Kaseya software zijn voorbeelden van ketenaanvallen waarbij misbruik werd gemaakt werd van softwareleveranciers om kwaadaardige software onder een legitieme dekmantel binnen te brengen bij organisaties.
Naast de software supply-chain hebben hardware platformen dit jaar gemerkt dat ook zij onderhevig zijn aan de grillen van de wereldwijde pandemie en de ontstane chiptekorten. Het chiptekort heeft geresulteerd in beperkte beschikbaarheid van hardware en een additionele versnelling van cloud en SAAS applicatie-ado
Applicatie beveiliging
De versnelde cloud-adoptie, de Apache Log4j problemen van afgelopen maand en de SAAS-consumptiemodellen hebben additionele security beleidsvraagstukken opgeworpen. Zero Trust modellen die toegang tot applicaties reguleren, gebruikte software libraries monitoren op kwetsbaarheden, en cloud-omgevingen controleren hebben in 2021 een versnelde opmars gemaakt.
Bewustwording verder toegenomen
2021 heeft organisaties noodgedwongen bewust gemaakt dat ze hun cyberweerbaarheid op peil moeten houden en naar een hoger niveau moeten tillen om zichzelf te beschermen tegen aanvallen.
2021 was enkel een voorproefje van wat ons in 2022 te wachten staat.
Bron: cisco.com, emerce.nl
Bekijk alle vormen en begrippen 》
Actuele aanvallen overzicht per dag 》
Heeft u tips of verdachte activiteiten gezien online? Neem dan contact op met de politie. Telefonisch via het nummer 0900-8844 of online via het meld formulier. Uiteraard kunt u daarnaast ook tips melden bij Cybercrimeinfo.
Meer nieuws over cybercrime
Minister: Hoger onderwijs is zich bewust van dreiging van cyberaanvallen
Universiteiten en hogescholen zijn zich terdege bewust van de dreigingen van cyberaanvallen. Het is echter wel noodzaak om de komende jaren de veiligheid van scholen te verhogen. Onderwijsinstanties hebben hun handen hier vol aan. Het kabinet volgt deze ontwikkelingen op de voet.
Mega-cyberoefening: "De snelheid en onzekerheid maakten het extra lastig"
Een cyberaanval kan Nederland platleggen. Daarom organiseerden de NCSC en de NCTV dit voorjaar de grootste cyberoefening ooit. Wat zijn de belangrijkste lessons learned? Samen met een deelnemer en de NCSC blikken we terug.
Onderwijsinstelling ROC Mondriaan in Den Haag slachtoffer van grote cyberaanval
De Haagse onderwijsinstelling ROC Mondriaan is afgelopen weekend gehackt. Alle computers liggen plat, waardoor medewerkers en studenten niet bij hun bestanden kunnen. De school zet alles op alles om het systeem voor volgende week maandag weer aan de praat te krijgen.
Wifi: Het juiste evenwicht tussen comfort en veiligheid
In het artikel "Criminelen spelen handig in op de behoefte om overal maar online te zijn" konden we lezen dat 88 procent van de Nederlanders op de hoogte is van de risico’s die zijn verbonden aan een openbare wifi-hotspot. Maar desondanks past slechts 41,2 procent van de hotspot-gebruikers zijn of haar surfgedrag er altijd op aan, bijvoorbeeld door uitsluitend websites te bezoeken waar niet hoeft te worden ingelogd.
"Cyberterreur is terrorisme"
Het aantal ransomware-aanvallen steeg vorig jaar wereldwijd met 715 procent, aldus Dave Maasland van cybersecuritybedrijf ESET Nederland. In Amerika heeft president Joe Bidden het hacken van bedrijven inmiddels op 1 lijn gezet met terrorisme en de Amerikaanse regering kiest keihard de aanval.
Human Factor-rapport: "Steganografie was opvallend succesvol"
Proofpoint presenteert zijn jaarlijkse 'Human Factor-rapport'. Hierin zijn de drie belangrijkste aspecten van gebruikersrisico’s (kwetsbaarheid, aanvallen en privileges) uitvoerig geanalyseerd. Daarnaast beschrijft het rapport hoe de gebeurtenissen van 2020 het huidige dreigingslandschap hebben veranderd. Human Factor 2021 is gebaseerd op data en inzichten uit een jaar van onderzoek en behandelt bedreigingen die zijn gedetecteerd, bestreden en opgelost in een van de grootste datasets op het gebied van cybersecurity.
Het Gelre ziekenhuis al drie weken lang aangevallen door cybercriminelen
Hackers hebben drie weken lang geprobeerd om in te breken op de ICT omgeving van Gelre ziekenhuizen. Ze slaagden er niet in om privacygevoelige gegevens of andere informatie buit te maken. Uit voorzorg hebben de zorginstellingen de beveiligingsmaatregelen opgeschroefd.
Recordhoogte aanvallen op thuiswerksystemen: serieuze bedreiging voor het MKB
Tussen januari 2020 en juni 2021 waren er wereldwijd meer dan 71 miljard aanvallen gericht op RDP-(remote desktop protocol) systemen. Dat blijkt uit het nieuwste ESET-onderzoek ‘RANSOMWARE: A look at the criminal art of malicious code, pressure, and manipulation’. De meeste detecties per dag werden gezien in de eerste helft van 2021. Omdat RDP-aanvallen plaatsvinden door middel van een ‘normale’ inlogpoging worden veel aanvallen niet gedetecteerd. Dit maakt het aannemelijk dat het daadwerkelijke probleem nog veel groter is. Dave Maasland, CEO van ESET Nederland, noemt de dreiging serieus en meent dat actie ondernemen de enige weg vooruit is.
Zeeland-West-Brabant: "Forse toename schadebedrag in juli ten opzichte van juni"
Uit cijfers die de politie in Zeeland-West-Brabant maandelijks bijhoudt, is gebleken dat er een forse toename is van het schadebedrag dat met cybercrime is buitgemaakt in juli 2021 ten opzichte van juni. Blijf alert op verdachte mails, telefoontjes of sms’jes, ook in de zomerperiode!
"Een burn-out is een groot probleem binnen incidentrespons-teams"
VMware heeft tijdens Black Hat USA 2021 zijn zevende, jaarlijkse Global Incident Response Threat Report gepresenteerd. Dit rapport analyseert hoe aanvallers de realiteit manipuleren en zo het moderne dreigingslandschap veranderen. Het rapport constateerde een drastische toename van destructieve aanvallen, waarbij aanvallers geavanceerde technieken gebruiken om meer gerichte, geavanceerde aanvallen uit te voeren die de digitale realiteit vervormen – via business communications compromise (BCC) of door manipulatie van tijd.
Een spoor van vernieling door het internationale bedrijfsleven
Gehackte olieleidingen, honderden getroffen bedrijven en miljoenen aan schade. Hackers trekken dankzij ransomware een spoor van vernieling door het internationale bedrijfsleven. En dat gaat er professioneel aan toe, kwam Nieuwsuur achter.
Vier keer zoveel supplychainaanvallen verwacht als in 2020
De European Union Agency For Cybersecurity (ENISA) waarschuwt voor fors meer zogeheten supplychainaanvallen in 2021. Dit type aanval raakt via één grote softwareleverancier alle aangesloten bedrijven, wat grote impact kan hebben. ENISA voorziet dat de hacks geavanceerder worden en geeft tips om dit type aanval tegen te gaan.