Het is goed dat het kabinet geld uittrekt om meer ‘blauw op straat’ in te zetten. Investeren in ICT en digitalisering is echter minstens net zo belangrijk. Als de coronapandemie iets heeft laten zien, is het dat cybercriminelen in staat zijn om zich snel aan te passen en over te schakelen op nieuwe vormen van digitale criminaliteit.
De chefs betoogden dat het goed s dat het kabinet de afgelopen periode structureel hebben geïnvesteerd in de aanpak van ondermijnende criminaliteit. Dat was een ‘noodzakelijke en belangrijke stap’.
Voor vergroten van veiligheid is meer nodig
Voor het vergroten van onze veiligheid is volgens hen echter meer nodig. “Nederland verdient een politie die aanwezig is in de wijken, maar ook aanwezig is online”, zo zei Van Leeuwen in het programma Buitenhof. Volgens Sitalising is dat hard nodig, omdat cybercriminaliteit het afgelopen anderhalf jaar met veertig tot vijftig procent toegenomen.
Nederland verdient een politie die in elke buurt de kleine en grote boeven weet te vinden, zo zegt Van Essen. Hij zegt dat criminaliteit razendsnel verandert. Als voorbeelden noemt hij de recente ransomware-aanvallen op RTL Nieuws, Universiteit Maastricht, de Hogeschool en Universiteit van Amsterdam (HvA en UvA) en ROC Mondriaan. “Het is verleidelijk om extra geld vooral uit te geven aan meer blauw op straat, maar investeren in ICT en digitalisering is minstens zo belangrijk”, zo zei de korpschef.
Van Essen benadrukte in Buitenhof verder dat de politieke partijen die momenteel onderhandelen over een nieuw kabinet oog hebben voor voldoende en vaste investeringen in de aanpak van cybercrime. “Daar heeft de samenleving recht op. Dit betekent dat naast geld voor de aanpak van ondermijning er juist ook financiële middelen moeten komen voor de aanwezigheid van de politie in de wijk, voor cybercrime en digitalisering en voor het op orde brengen van onze ICT-systemen.”
Criminelen passen zich snel aan
De coronacrisis heeft volgens de korpschefs duidelijk laten zien dat cybercriminelen zich snel aanpassen aan nieuwe omstandigheden, en moeiteloos overschakelen op nieuwe vormen van digitale criminaliteit. De chefs doelen daarbij op de toename van WhatsApp-fraude, VIN-fraude en helpdeskfraude. “Daar moeten onze collega’s in de basisteams ook tegen kunnen optreden”, aldus Van Essen.
Volgens recente cijfers ontvangt de politie dagelijks gemiddeld honderd aangiften van WhatsApp-fraude Vriend-in-nood-fraude (VIN fraude). De financiële schade wordt geschat op 13 miljoen euro. Afgelopen jaar kwamen er ruim 2.100 meldingen binnen van helpdeskfraude. De schade daarbij ligt gemiddeld tussen de 500 en 3.000 euro per persoon.
Tot slot vroegen de drie politiechefs aandacht voor de aanpak van ondermijnende criminaliteit. Als voorbeeld noemden ze dat jongeren vaak op straat of op school worden aangesproken met de vraag of ze snel veel geld willen verdienen, bijvoorbeeld door op te treden als geldezel of katvanger. Een ander voorbeeld dat ze vaak in praktijk tegenkomen, zijn boeren die hun schuur verhuren aan criminelen om daar synthetische drugs te produceren.
“De verleiding is groot om toe te geven aan het snelle, grote geld. Dat geldt voor jongeren, maar ook voor ondernemers die het moeilijk hebben”, aldus de korpschefs. Volgens hen is het zaak om jongeren weerbaarder te maken voor cybercriminaliteit, hen goede opleidingsmogelijkheden te bieden en vooruitzicht te geven op een baan.
Meer geld investeren in bestrijding digitale criminaliteit
Het is niet de eerste keer dat de politie roept dat het kabinet meer geld investeert in de bestrijding van digitale criminaliteit. “Nederland is een van de meest gedigitaliseerde economieën ter wereld, maar de stappen die zijn gezet wat betreft cyberweerbaarheid zijn nog niet overal toereikend. En dat maakt ons land kwetsbaar”, zo zei programmadirecteur digitalisering en cybercrime Theo van der Plas eerder dit jaar.
Net als de Cyber Security Raad (CSR) adviseerde Van der Plas om fors meer te investeren in de uitbreiding van ICT-capaciteit en -kennis bij de politie. De CSR kwam in april met het voorstel om tussen nu en 2024 een bedrag van 833 miljoen euro te investeren om de cyberweerbaarheid van Nederland te vergroten. Dat bedrag zou boven op de huidige budgetten en investeringen moeten komen.
“Een duidelijke gezamenlijke nationale cyberweerbaarheidsstrategie, op basis van een gedegen risico inschatting, gemaakt door voorgenoemde diensten [MIVD, KMar, AIVD, NCSC, politie, OM, red.], ontbreekt. Departementen werken nog onvoldoende samen en cruciale dreigingsinformatie wordt om diverse redenen niet gedeeld. Er is nog geen proactieve aanpak om bedreigingen van digitale autonomie te anticiperen of tijdig af te weren”, aldus de CSR.
Bron: vpro.nl/buitenhof, politie.nl, vpngids.nl
Bekijk alle vormen en begrippen 》
Actuele aanvallen overzicht per dag 》
Tips of verdachte activiteiten gezien? Meld het hier.
Cybercrime gerelateerde berichten
Minstens 10 miljoen mensen potentieel doelwit van cyberaanvallen
Het beheer van gebouwen wordt steeds verder geautomatiseerd, waarbij de systemen die worden gebruikt voor het bedienen van bijvoorbeeld alarmsystemen, stroomvoorziening, toegangsdeuren en -poorten, ventilatie of schuifdeuren steeds vaker zijn verbonden met internet. Doordat er te weinig aandacht is voor de digitale beveiliging, worden de systemen kwetsbaarder voor cyberaanvallen, terwijl de mogelijke impact van zulke aanvallen toeneemt.
Cybercriminelen wonen niet altijd om de hoek
Hackende pubers en doorgewinterde internetcriminelen: het cybercrime-team van de politie heeft er zijn handen vol aan. “Bedrijf had net zonder te weten 600.000 euro overgemaakt aan criminelen.”
De belangrijkste cyberdreigingen voor 2020
Het dreigingslandschap blijft zich ontwikkelen. Cybercriminelen zetten in toenemende mate in op ransomware. Ook blijven cyberaanvallen onder de radar doordat gebruik wordt gemaakt van kwaadaardige Android-apps. In andere gevallen maken aanvallers misbruik van misconfiguratie in de cloud en misbruik van machine learning.
Medische gegevens grotere goudmijn voor cybercriminelen dan creditcards
Het stelen van medische gegevens via hacken van zorginstellingen en universiteiten is lucratievere handel.
Georgië getroffen door massale cyberaanval
De aanval heeft vele gevolgen voor het dagelijks leven in het land. Het is nog niet bekend wie er achter de aanval zit. Vanwege de omvang wordt gespeculeerd dat het om een aanval gaat met staatssteun. Volgens beveiligingsonderzoekers zijn veel sites in Georgië slecht beveiligd. In veel gevallen werden website home pagina's vervangen door een beeld van de voormalige president Michail Saakasjvili, en de titel "Ik kom terug". Saakashvili was president van het land tussen 2004 en 2013. Toen hij daarna de Oekraïense nationaliteit kreeg, verloor hij zijn Georgische paspoort. Saakashvili woont tegenwoordig in Nederland. Hij kreeg een verblijfsvergunning, omdat hij een Nederlandse vrouw heeft. De BBC schrijft dat ook websites van rechtbanken doelwit waren van de aanval en dat kwaadwillenden het op persoonlijke informatie hadden gemunt. Daarbij is niet bekend hoeveel websites er nog steeds offline zijn en of de aanval daadwerkelijk informatie heeft buitgemaakt.
CBS: Cybercrime aanpakken?
Bedrijven en overheid tasten voor een groot deel nog in het duister over de beste manier om cybercriminaliteit tegen te gaan. Dat komt doordat veel digitale aanvallen of hacks onder de radar blijven, schrijft het Centraal Planbureau (CPB) in een nieuw rapport. Een gebrek aan informatie maakt het moeilijk om te bepalen welke maatregelen passend zijn.