Het moet anders en het kan anders, overheid te traag

Gepubliceerd op 29 september 2021 om 15:00

Nederlandse bedrijven en belangenorganisaties werken aan een eigen alarmsysteem tegen hackers. Bedrijven die een veiligheidsrisico lopen, moeten via dat systeem sneller gewaarschuwd worden dan via het huidige waarschuwingssysteem van de overheid.

Onder meer beveiligingsbedrijf Fox-IT en Nederlandse internetproviders werken mee aan het systeem, dat voor het eind van het jaar operationeel moet zijn. "Het systeem waarmee we nu informatie delen is te ingewikkeld geworden, het is een lappendeken", zegt Frank Breedijk van vrijwilligerscollectief Dutch Institute for Vulnerability Disclosure. In dat collectief zijn ethische hackers verenigd die het internet veiliger proberen te maken.

"We hebben naar de overheid gekeken om het simpeler te maken", zegt Inge Bryan van Fox-It in het FD. "Maar we willen daar niet meer op wachten en hebben besloten zo'n systeem zelf op te zetten."

Systeem overheid

In het systeem van de overheid komen meldingen van dreigingen binnen bij het Nationaal Cyber Security Centrum (NCSC). Die deelde de meldingen tot deze maand enkel met bedrijven uit zogenoemde vitale sectoren en met het Rijk. Die bevoegdheid is deze maand uitgebreid. Bedrijven kunnen nu worden gebeld als ze gevaar lopen. Op termijn is het plan om meldingen automatisch te versturen.

Dat is onvoldoende, vinden de bedrijven die nu hun eigen systeem opzetten. Volgens de betrokken partijen duurt het te lang voordat informatie over kwetsbaarheden op de juiste plek komt. Soms komt de informatie ook helemaal niet bij bedrijven terecht die het moeten weten.

"Partijen die zich niet hebben aangesloten of niet binnen het bereik van het NCSC vallen, krijgen de informatie niet of te laat", zegt Breedijk van het vrijwilligerscollectief van ethische hackers. Hij denkt dat het juridisch geen probleem is dat het alarmsysteem meldingen over persoonlijke informatie met bedrijven deelt.

De organisaties beroepen zich op een 'gerechtvaardigd belang'. Volgens Breedijk is er haast geboden. "Het is twee voor twaalf. We moeten dit fixen met z'n allen." Het FD schrijft dat het NCSC welwillend tegenover het plan staat en in gesprek wil over de nadere invulling.

95% dreigingsinformatie gaat verloren

Het Nationaal Cyber Security Center (NCSC) dat overheden en vitale bedrijven waarschuwt voor dreigingen, deelt nog geen 5 procent van de ontvangen informatie. Dat zeggen bronnen tegen de Volkskrant. De grote boosdoener is de Wet beveiliging netwerk- en informatiesystemen (WBNI) die niet doordacht zou zijn.

Op basis van de 95 procent informatie die ‘weggegooid’ wordt, zouden vele organisaties beveiligingsmaatregelen kunnen treffen, voordat zij door cybercriminaliteit worden getroffen. Het gebeurt nu regelmatig dat bedrijven gehackt worden via een kwetsbaarheid die bij het NCSC bekend was. Het gaat dan bijvoorbeeld om lekken in de beveiliging van veelgebruikte systemen als Microsoft Exchange en Citrix. Voor het bedrijfsleven vormt de gang van zaken een reden om maar een ‘eigen’ NCSC op te zetten, zo werd dinsdag aangekondigd.

Frustratie over wet WBNI

Ook bij het NCSC is er frustratie over de in 2018 ingevoerde WBNI, die het delen van essentiële informatie aan banden legt. Soms zou men zelfs de wet overtreden om potentiële slachtoffers te kunnen waarschuwen. Dat gebeurde vorige week nog om te voorkomen dat bedrijven door ransomware getroffen zouden worden.

Er komt nu een wijziging in de wet, waardoor sommige informatie wel via het Digital Trust Center (DTC) met het niet-vitale bedrijfsleven gedeeld mag worden, maar de meeste beperkingen blijven bestaan.

De manier van werken van het tot het ministerie van Justitie en Veiligheid behorende NCSC leidt er ook toe dat zelfs de Rijksoverheid en vitale bedrijven vaak weken moeten wachten voordat zij dreigingsinformatie ontvangen, terwijl ook bij cyberdreigingen elke seconde telt. En er ontstaan problemen als de dreigingsinformatie persoonsgegevens, zoals IP-adressen of e-mailadressen, bevat.

Actief waarschuwen verboden

Het NCSC mag ook niet actief waarschuwen, bijvoorbeeld door op internet op zoek te gaan naar systemen die een bekende kwetsbaarheid hebben. Zou dat wel mogen, dan kon men de betreffende organisaties waarschuwen dat de ‘achterdeur op een kier staat’.

Dat was bijvoorbeeld het geval bij gebruikers van het platform van Kaseya, waarmee computers op afstand beheerd kunnen worden. Onderzoekers hadden daarin een lek ontdekt en dat in april gemeld bij het NCSC. Drie maanden later werden via dat lek enkele Nederlandse bedrijven gehackt, terwijl dat dus makkelijk te voorkomen was geweest.

Volgens Frank Breedijk van het Dutch Institute for Vulnerability Disclosure is het delen van informatie veel te ingewikkeld gemaakt. Het zoeken naar kwetsbaarheden wordt nu als hacken beschouwd en mag daarom niet door de overheidsorganisatie worden uitgevoerd.

Bron: bnr.nl volkskrant.nl, fd.nl, beveiligingnieuws.nl, nos.nl

Actuele aanvallen overzicht per dag 》

Ernstige kwetsbaarheden 》

Tips of verdachte activiteiten gezien? Meld het hier.

Meer nieuws

Digiweerbaar met de Cyber Sessies: Aflevering 4 'Het is niet de vraag óf, maar wanneer cyberaanvallen plaatsvinden'

Cyberaanvallen kosten de economie ruim €10 miljard per jaar en dit bedrag zal alleen maar stijgen naarmate meer en meer bedrijven dagelijks slachtoffer van online criminelen worden. In deze vierde aflevering wordt onze digitale veiligheid door de ogen van de politiek besproken. Presentator Remy Gieling spreekt met drie kopstukken uit de wereld van online veiligheid; Queeny Rajkowski (Kamerlid VVD), Inge Bryan (directeur FOX-IT) en Harm Teunis (tech-verslaggever RTL Z). 

Lees meer »

‘De oorlog in Oekraïne laat zien dat cyberspace een volwaardig oorlogsdomein is geworden’

De oorlog in Oekraïne bewijst dat oorlogsvoering verandert. De digitale ruimte wordt steeds belangrijker: als vehikel voor beïnvloedingsstrategieën en als strijdtoneel van cyberaanvallen. Die ontwikkeling vraagt volgens brigadegeneraal en hoogleraar cyber warfare Paul Ducheine om nieuwe manieren van aanvallen en verdedigen. ‘De oorlog in Oekraïne laat zien dat cyberspace een volwaardig oorlogsdomein is geworden.’

Lees meer »

Spoofcalls en robocalls vaak gebruikte ingrediënten bij cybercriminelen

Cybercrime komt steeds vaker voor. In plaats van ouderwets een bank te overvallen, hebben criminelen tegenwoordig allerlei manieren om online je geld af te troggelen. Je kent phishing en WhatsApp-fraude waarschijnlijk al. Maar je moet tegenwoordig ook goed opletten wie jou precies belt. Is het echt de Belastingdienst of jouw telecomprovider? Of probeert iemand je via de telefoon op te lichten? In dit artikel leggen we je uit wat 'spoofcalls' en 'robocalls' zijn, waarom ze veel schade kunnen opleveren en hoe je je er tegen kunt wapenen.

Lees meer »

Cybercriminelen misbruiken slimme apparaten in cyberoorlog

DDoS-aanvallen, waarbij hackers websites uit de lucht halen, zijn een belangrijk Russisch wapen in de oorlog tegen Oekraïne. Deze aanvallen verlopen vaak via een verzameling van honderdduizenden tot miljoenen kwetsbare slimme apparaten die met het internet verbonden zijn, zoals beveiligingscamera’s, slimme deurbellen en netwerk harde schijven. En ook die van jou kunnen misbruikt worden voor dat soort doeleinden. “Dit zou genoeg moeten zijn voor consumenten om zich af te vragen: ‘wat kan ik doen?’ Dit moet je namelijk niet willen”, zegt Dave Maasland, CEO van cyberbeveiligingsbedrijf ESET-Nederland.

Lees meer »