Minister: Hoger onderwijs is zich bewust van dreiging van cyberaanvallen

Gepubliceerd op 26 augustus 2021 om 07:00

Universiteiten en hogescholen zijn zich terdege bewust van de dreigingen van cyberaanvallen. Het is echter wel noodzaak om de komende jaren de veiligheid van scholen te verhogen. Onderwijsinstanties hebben hun handen hier vol aan. Het kabinet volgt deze ontwikkelingen op de voet.

AIVD: "Totaal geen bestuurlijke aandacht"

Aanleiding voor de brief zijn uitspraken van Erik Akerboom, de directeur van de Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (AIVD). Afgelopen juni zei hij volgens ScienceGuide tegen de Tweede Kamer dat er bij universiteiten en hogescholen ‘totaal geen bestuurlijke aandacht’ is voor digitale veiligheid. Daarmee zetten onderwijsinstellingen volgens de topman de economische en nationale veiligheid op het spel.

Vanwege de impact die cyberaanvallen op onze samenleving kunnen hebben, is het belangrijk dat er nu maatregelen worden genomen. “Het zijn regenbuien van incidenten en aanvallen van buitenlandse mogendheden die soms ook een ontwrichtende potentie hebben. Als je kijkt wat er gebeurt op het gebied van cyber, dan ben ik daar persoonlijk zeer verontrust over, omdat het velen raakt. Het raakt niet alleen bedrijven en onze kennisinstellingen, het raakt ook onze soevereiniteit, het verdienvermogen en zelfs ook onze nationale veiligheid”, aldus Akerboom tegen de Tweede Kamer.

Verder waarschuwde hij de volksvertegenwoordigers dat het lastig is om deze boodschap over te brengen op onderwijsinstellingen. “Wij bezoeken die instellingen, ministeries zijn ook actief om het bewustzijn van universiteiten en hogescholen op een hoger niveau te krijgen, maar er is heel veel nodig om de urgentie te vertalen die wij als dienst voelen. Het regent incidenten, maar het kost heel veel energie om die urgentie ook bestuurlijk vertaald te krijgen.” De hoogste baas van de AIVD begrijpt dan ook niet hoe het kan dat deze boodschap niet overkomt.

Kamer vragen over uitspraak

De uitspraken van Akerboom was reden genoeg voor Hatte van der Woude (VVD) en René Peters (CDA) om demissionair minister van Onderwijs Ingrid van Engelshoven schriftelijke vragen te stellen. Ruim twee maanden nadat de Kamerleden de vragen hebben ingediend, krijgen ze vandaag eindelijk antwoord.

Hun eerste vraag ging over de uitspraken van Akerboom. Van der Woude en Peters vroegen zich af of de minister het daar mee eens is. Van Engelshoven zegt de indruk te hebben dat universiteiten en hogescholen zich bewust zijn van de dreiging van cyberaanvallen. Ze is het wel met de topman van de inlichtingendienst eens dat de veiligheid van onderwijsinstellingen verder moet worden verhoogd. De minister constateert dat universiteiten en hogescholen hier druk mee bezig zijn. Ze houdt deze ontwikkelingen bij en belooft hierover te rapporteren aan de Tweede Kamer.

Kennisinstellingen, overheden en bedrijfsleven

Ter verdediging zegt Van Engelshoven dat de uitspraken van Akerboom niet alleen betrekking hadden op onderwijsinstellingen. Ze gingen over kennisinstellingen in het algemeen, het bedrijfsleven en de politiek. “Zowel bij kennisinstellingen, overheden als bedrijfsleven bestaat aandacht voor (cyber)veiligheid, maar actie en bewustzijn is volgens de directeur-generaal nodig in alle lagen van de betrokken organisaties”, aldus de onderwijsminister.

Daarom heeft Van Engelshoven aan de instanties gevraagd om hun veiligheidsbeleid onderdeel te laten uitmaken van hun jaarverslagen en dit te bespreken met de Raden van Toezicht. “De genomen maatregelen laten wat mij betreft zien dat de instellingen de cyberveiligheid serieus nemen. Het bereiken van honderd procent veiligheid is helaas onmogelijk, er zal altijd een risico op cyber- en kennisveiligheidsincidenten blijven bestaan”

De Kamerleden informeren naar de cyberaanval op de Hogeschool en Universiteit van Amsterdam (HvA en UvA), die afgelopen februari plaatsvond. Van der Woude en Peters vragen zich af of onderwijsinstellingen als deze in de gaten hebben dat dergelijke ‘ogenschijnlijk onschuldige incidenten’ een grote impact hebben.

Tijdig ingegrepen

Minister Van Engelshoven benadrukt dat hogere onderwijsinstellingen cyberaanvallen uiterst serieus nemen. “De schade van deze ‘onschuldige’ incidenten is juist beperkt gebleven doordat de kennisinstellingen goed samenwerken en kennis over de cyberaanvallen binnen hun netwerk snel met elkaar delen. Dat doen zij zowel bij zwaardere als bij lichtere incidenten”, aldus de minister. Ze zegt dat de vroege detectie door het Security Operations Center (SOC) en vlugge ingrijpen van het Computer Emergency Response Team (CERT) een belangrijke rol heeft gespeeld in het beperken van de impact.

Van Engelshoven erkent dat het verwerven van hoogwaardige kennis een prominente doelstelling is voor statelijke actoren. Om dat te verhinderen laat het kabinet diverse maatregelen onderzoeken en ontwikkelen. Zo wordt er momenteel een specifieke leidraad ontwikkelt om de aanwezige kennis en expertise te beschermen tegen buitenlandse spionnen en hackers. Ook wordt er een expertise- en adviesloket opgezet. Deze helpt en adviseert universiteiten, hogescholen en andere kennisrijke instellingen om de juiste afweging te maken vanuit hun verantwoordelijkheid.

Minister van Engelshoven benadrukt dat de Rijksoverheid en kennisinstellingen momenteel al intensief samenwerken om kennis te beschermen en digitale weerbaarheid te vergroten. Ze belooft om de Tweede Kamer ‘in het najaar van 2021’ opnieuw te informeren over de vorderingen op het gebied van kennisveiligheid.

Ers Over Het Bericht AIVD Hoger Onderwijs Is Zich Totaal Niet Bewust Van Digitale Dreiging
PDF – 91,7 KB 176 downloads

Bron: scienceguide.nl, tweedekamer.nl, vpngids.nl

Gerelateerde artikelen 》

Meer info over Cybercrime 》

Bekijk alle vormen en begrippen 》

Actuele aanvallen overzicht per dag 》

Tips of verdachte activiteiten gezien? Meld het hier.

Cybercrime gerelateerde berichten

Cybercriminelen blijven langer in een bedrijfsnetwerk voor ze toeslaan

Cybercriminelen brengen 36 procent meer tijd door in het netwerk van een organisatie dan een jaar geleden. Deze toename is te wijten aan het misbruik van ProxyLogon- en ProxyShell-kwetsbaarheden, evenals van Initial Access Brokers. Ondanks een verminderd gebruik van Remote Desktop Protocol voor externe toegang, gebruiken aanvallers deze tool vaker voor zogeheten interne laterale verplaatsing. Dat blijkt uit het ‘Active Adversary Playbook 2022’ van security-aanbieder Sophos.

Lees meer »

Veranderingen dreigingslandschap na Russische invasie in Oekraïne

Vorige week verscheen het 'Eset Threat Report' over het eerste trimester van 2022. Het Threat Report omvat belangrijke statistieken en trends over het huidige dreigingslandschap op basis van detectiesystemen en digital securityonderzoek. De nieuwste uitgave van het Threat Report geeft een overzicht van de verschillende cyberaanvallen in verband met de aanhoudende oorlog in Oekraïne die onderzoekers analyseerden of hielpen te beperken, waaronder de wederopstanding van de beruchte Industroyer malware, die probeerde hoogspanningsstations aan te vallen.

Lees meer »

Nederlanders gevaarlijk zelfverzekerd over cyberveiligheid

Ruim de helft van de Nederlanders (56 procent) zegt direct door te hebben als cybercriminelen hen proberen op te lichten via e-mail, internet of telefoon. Vier op de tien ondervraagden (43 procent) zegt zonder twijfel dat oplichters geen schijn van kans maken om inlog- of persoonlijke gegevens buit te maken. Dit staat in schril contrast tot het aantal slachtoffers van cybercrime en online fraude.

Lees meer »

Digiweerbaar met de Cyber Sessies: Aflevering 6 'Zonder voorzorgsmaatregelen ga je een keer nat'

Uit cijfers van het CBS blijkt dat het afgelopen jaar zeker 2,5 miljoen personen en bedrijven slachtoffer van cybercriminelen zijn geworden. Wat kun je doen om je tegen cyberaanvallen te beschermen? Remy Gieling spreekt hierover met drie kopstukken uit de wereld van online veiligheid; Hans de Vries (CEO NCSC), Evelien Bras (directeur FERM, haven Rotterdam) en Dave Maasland (CEO ESET Nederland). 

Lees meer »

Digiweerbaar met de Cyber Sessies: Aflevering 5 'Digitaal ben je zo veilig als de zwakste schakel'

Zelf kun je je bedrijf nog zo goed tegen cybercriminelen hebben beveiligd, maar wat als een belangrijke toeleverancier wordt gehackt? In deze aflevering van Cyber Sessies draait het om hoe om te gaan met aanvallen in de leveranciersketen. Presentator Remy Gieling spreekt hierover met drie kopstukken uit de wereld van digitale veiligheid; Frank Groenewegen (partner Cyber Risk Deloitte), Erno Doorenspleet (vice president CTO KPN Security) en Daan Keuper (security researcher Computest). 

Lees meer »