Criminelen verleggen hun werkterrein van de fysieke wereld naar de digitale wereld. Jaarlijks neemt het aandeel cybercrime en gedigitaliseerde criminaliteit met zo’n 25 procent toe. Om deze groei een halt toe te roepen, zijn extra investeringen nodig.
VIN Fraude
Een vorm van cybercriminaliteit dat sterk in de lift zit, is WhatsApp-fraude (VIN-fraude). Een oplichter doet zich dan voor als een bekende, bijvoorbeeld een vriend(in), kennis, familielid of collega. Met een smoesje probeert hij zijn slachtoffers te overtuigen om geld naar zijn rekening over te maken. Door nadruk te leggen op de urgentie en snelheid van zijn verzoek (FUD), probeert hij de druk op te voeren. Slachtoffers die hier in trappen en geld overmaken, zijn hun zuurverdiende centen kwijt.
Het aantal meldingen van WhatsApp-fraude bedroeg in het eerste kwartaal van afgelopen jaar naar ruim 25.000 gevallen. In de eerste drie maanden van dit jaar staat de teller al op 37.000. Dat is een toename van omgerekend 45 procent in een jaar tijd. Volgens de politie is dit voor een deel toe te schrijven aan het feit dat gedupeerden sinds vorig jaar april online aangifte kunnen doen van deze vriend-in-noodfraude. Daarvoor moest je naar het politiebureau om aangifte te doen.
Cybercrime
WhatsApp-fraude is niet de enige vorm van cybercriminaliteit die de politie afgelopen jaar heeft zien toenemen. In het eerste kwartaal van afgelopen jaar ontving de politie 2.000 aangiften van cybercrime, waaronder ransomware- en DDoS-aanvallen. In de eerste drie maanden van dit jaar verdubbelde dit aantal bijna naar 3.800 meldingen.
Niet alleen de lagere drempel om aangifte te doen van cybercrime ligt hier aan ten grondslag. De coronapandemie speelt hierin eveneens een rol. “Mensen zijn meer online en doen vaker online aankopen”, zegt Theo van der Plas tegenover de NOS.
De programmadirecteur Digitalisering en Cybercrime vindt dat extra investeringen noodzakelijk zijn om een vuist te vormen tegen cybercriminelen. “De voortdurende groei van cybercrime en gedigitaliseerde criminaliteit laten een absolute noodzaak zien voor extra investeringen in een digitaal vaardige politie.” Hij pleit dan ook voor een ‘forse financiële injectie’ van 300 miljoen euro. Dat geld is nodig om ‘vorm te geven aan de digitale transformatie bij de politie’.
Met dat geld wil Van der Plas de noodzakelijke kennis bijspijkeren bij basisteams, de data-infrastructuur aanpakken en investeren in innovatie om cybercriminelen beter op te sporen. Verder wil hij meer hoger opgeleiden aantrekken om ‘de cyberopsporing en digitalisering op niveau te krijgen en te houden’. “Daarvoor zijn tot 2025 zo’n 460 functies extra nodig. Deze investeringen zijn stuk voor stuk essentieel om zicht en grip te houden op cybercrime”, aldus Van der Plas.
Ondertussen zet de politie de strijd tegen cybercriminaliteit onverminderd voort. Om het hoofd te bieden aan de verspreiding van gijzelsoftware, richtte de politie vorige maand de Ransomware Taskforce op. “Deze werkgroep bestaat uit leden van de Eenheid Oost-Brabant en Team High Tech Crime. De taskforce werkt aan bestrijding van het fenomeen. Doel is om schade en slachtoffers te voorkomen, het criminele proces te verstoren en daders op te sporen. Dat doen we samen met publieke en private partners en in internationaal verband”, zo legde Matthijs Jaspers van het Cybercrimeteam Oost-Brabant uit.
Om iets te doen tegen jongeren die als geldezel fungeren, heeft de politie een plan-van-aanpak geformuleerd. Door bij hen het vuur aan de schenen te leggen, hoopt de politie bij de hoofddader uit te komen. Daarnaast zet de politie in op preventie door voorlichting te geven. “Als jongeren zich bewust worden van de gevaren, wordt lastiger om ze te ronselen”, vertelde Caroline Sander, teamleider van de Electronic Crimes Task Force (ECTF), onlangs in een interview met de Volkskrant.
Ook successen
Met enige regelmaat boekt de politie grote successen in de strijd tegen cybercriminaliteit. Zo slaagde de politie er afgelopen jaar in om EncroChat te kraken, een dienst waarmee criminelen versleutelde berichten versturen en ontvangen. Door live mee te lezen met criminelen, verzamelde de politie meer dan twintig miljoen vertrouwelijke berichten. Eerder deze week troffen agenten bij twee huiszoekingen 300.000 euro aan cash aan. Het geld is vermoedelijk via cybercriminaliteit verkregen.
Bron: politie.nl, nos.nl, vpngids.nl
Meer info over ‘Cybercrime’?
Tips of verdachte activiteiten gezien? Meld het hier.
Cybercrime gerelateerde berichten
Afgelopen jaar werd voor bijna 47 miljoen euro aan schade door fraude gemeld bij de Fraudehelpdesk
De Fraudehelpdesk kreeg afgelopen jaar aanzienlijk meer meldingen van cybercriminaliteit binnen. Oplichters veroorzaakten voor ruim 47 miljoen euro aan financiële schade. In totaal kreeg de instantie 530.000 meldingen binnen, een stijging van ruim 50 procent.
Pretexting: Het belangrijkste aspect van pretexting is het vertrouwen winnen
Internetoplichters zoeken steeds weer nieuwe manieren om nietsvermoedende consumenten geld afhandig te maken. Zo nemen criminelen een valse identiteit aan door middel van spoofing of doen ze zich voor als een familielid via WhatsApp-fraude. Nu is er iets nieuws: pretexting. In dit artikel leggen we uit wat het is en wat je ertegen kunt doen.
Ruim helft van de jongeren die ICT-onderwijs volgen plegen cyberdelicten
Een groot deel van de Nederlandse jongeren die ICT-onderwijs volgen, maakt zich wel eens schuldig aan cybercrime. Dit blijkt uit onderzoek van de VU en het NSCR. Toch blijkt het niet zo makkelijk om onderscheid te maken tussen jongeren die ´goede´ en ´slechte´ dingen doen met computers en ICT. Veel jongeren die online de wet overtreden, gebruiken hun ICT-vaardigheden tegelijkertijd om anderen te helpen of zich maatschappelijk in te zetten. Dit betekent dat jonge daders van online delicten kunnen worden gestimuleerd om hun vaardigheden positief in te zetten.
Cyberaanvallen: ‘Een crisismanager moet inhoudelijk snappen waar het over gaat’
De kans dat een organisatie getroffen wordt door een cyberincident is 1 op 8. Maar het voorbereiden op en het oefenen van een cybercrisis wordt nauwelijks gedaan. “Het beperken van de schade zit in een goede voorbereiding”, stelt Job Kuijpers, CEO bij EYE Security.
De politie zoekt partners ter ondersteuning van de ABC campagne
Nog elke dag zien we digitale criminaliteit toenemen. Door verschillende partners worden proactieve, preventieve maar ook repressieve activiteiten ingezet om digitaal slachtofferschap tegen te gaan.
Ruim 30.000 domeinnaamhouders gewaarschuwd voor malware en phishing
De Stichting Internet Domeinregistratie Nederland (SIDN), de organisatie die de domeinnamen voor het .nl-domein beheert, heeft in een jaar tijd ruim 30.000 domeinnaamhouders gewaarschuwd voor malware en phishing. Dat meldt de organisatie in een transparantierapport (pdf onderaan het artikel). Het gaat om de periode vanaf het vierde kwartaal van 2020 tot en met het derde kwartaal van 2021. Bij de meeste gevallen betrof het waarschuwingen voor phishing.