De 'Cyber Security Raad (CSR)' wil versneld incidentinformatie met het bedrijfsleven en burgers delen. In de ogen van de raad is dit ‘een van de belangrijkste instrumenten’ om de cyberweerbaarheid van de samenleving te verhogen. De CSR adviseert minister Grapperhaus om te onderzoeken of het Landelijk Dekkend Stelsel (LDS) van informatieknooppunten via een ‘spoedreparatie’ sneller kan worden doorgevoerd.
Delen informatie cyberdreigingen
Begin februari schreef minister Grapperhaus een brief aan de Tweede Kamer (bijlage 2) over het delen van informatie bij cyberdreigingen. Daarin schreef hij dat een optimale uitwisseling van informatie over digitale dreigingen, kwetsbaarheden en incidenten tussen de overheid, vitale en niet-vitale organisaties van groot belang is.
Om dit doel te bereiken, werkt de minister aan een Landelijk Dekkend Stelsel (LDS). Dit is een platform waar informatie over cyberdreigingen kan worden uitgewisseld tussen de Rijksoverheid, commerciële bedrijven en organisaties die in de vitale infrastructuur werkzaam zijn. Omdat het LDS een relatief jong onderdeel van de Nederlandse cybersecurityaanpak is, is het stelsel nog volop in aanbouw.
Minister Grapperhaus heeft de Tweede Kamer toegezegd te onderzoeken of ‘de ingezette koers’ de juiste is, of dat er ‘gerichte aanpassingen’ nodig zijn.
Actie ondernemen op korte termijn
De Cyber Security Raad ondersteunt het voorstel van de minister, maar vindt dat er ook op korte termijn actie ondernomen moet worden. De raad vermoedt dat het zeker twee jaar duurt voordat de wetswijziging die de bewindsman voor ogen heeft geïmplementeerd kan worden. Dat vindt de CSR te lang duren.
In plaats van enkele jaren te wachten totdat het wetgevingsproces helemaal doorlopen is, verstrekt de CSR een advies aan minister Grapperhaus. De raad komt met het voorstel om te onderzoeken of de beoogde wetswijziging via een ‘spoedreparatie’ sneller kan worden ingevoerd. “Gezien de urgentie van de vorming van het LDS is de raad verder van oordeel dat niet kan worden gewacht met het delen van de incident informatie met de OKTT’s totdat de gehele wetswijzigingsprocedure doorlopen is. Er is alle aanleiding de Wbni [Wet beveiliging netwerk- en informatiesystemen, red.] toe te passen zoals deze is bedoeld.”
‘OKTT’ staat voor Organisaties die Kenbaar Tot Taak. Dat zijn schakelorganisaties die andere partijen kunnen waarschuwen als er sprake is van een cyberdreiging of -incident. Je kunt OKTT’s beschouwen als een soort van tussenpersoon of stapping stone.
De CSR wil dat minister Grapperhaus nu al toestemming verleent om incidentinformatie met deze instanties te delen. “Dit komt ten goede aan de bescherming van de belangen van de duizenden bedrijven, organisaties en burgers die nu niet geïnformeerd worden, terwijl de overheid wel informatie heeft dat zij slachtoffer of kwetsbaar zijn”, aldus de raad.
Bug VPN-software
De inspanningen van minister Grapperhaus om de cyberweerbaarheid en informatiepositie van de Rijksoverheid, de markt en het maatschappelijk middenveld te vergroten, begonnen afgelopen jaar. Door een bug in de VPN-software van Pulse Secure wist een hacker de gebruikersnamen en wachtwoorden van meer dan 900 Nederlandse bedrijven te achterhalen. Deze plaatste hij online, waardoor cybercriminelen volledige toegang kregen tot servers en bedrijfsnetwerken.
Beveiligingsdeskundige Matthijs Koot ontdekte dit en meldde het bij het Nationaal Cyber Security Centrum (NCSC). Die kon op zijn beurt niets doen vanwege de Wet beveiliging netwerk- en informatiesystemen, of kortweg Wbni. Deze wet bepaalt dat het NCSC alleen de Rijksoverheid en bedrijven uit de vitale sector (zoals financiële instellingen en telecombedrijven) over ransomware-aanvallen en andere cyberdreigingen mag informeren.
“Er liggen nu allerlei wachtwoorden van medewerkers op straat, terwijl dat voorkomen had kunnen worden”, aldus Koot vorig jaar augustus. “Als hackers bijvoorbeeld gijzelsoftware installeren, kan dat ook een niet-vitaal bedrijf grote schade toebrengen. Niet-vitale bedrijven leveren geregeld diensten aan de vitale sector en kunnen zo alsnog vitale bedrijven besmetten.”
Bijlage 2
Bron: tweedekamer.nl, cybersecurityraad.nl, vpngids.nl
Meer info over ‘cybercriminaliteit’?
Tips of verdachte activiteiten gezien? Meld het hier of anoniem.
Cybercriminaliteit gerelateerde berichten
Cybercrime: "Het aantal is dit jaar bijna verdubbeld"
Het aantal aangiftes en meldingen van cybercrime is tijdens de coronacrisis explosief gestegen. In de eerste maanden van 2019 werden nog zo'n 2500 meldingen gedaan van cybercrime.
INTERPOL-rapport toont een alarmerend aantal cyberaanvallen tijdens COVID-19
Een INTERPOL-beoordeling van de impact van COVID-19 op cybercriminaliteit heeft aangetoond dat er een aanzienlijke verschuiving van het doelwit is van individuen en kleine bedrijven naar grote bedrijven, overheden en kritieke infrastructuur.
"Ik los het zelf op" en "Het heeft geen zin, de politie zal er niets aan doen"
Slachtoffers van online criminaliteit doen zelden aangifte bij de politie en wanneer zij dit wel doen, leidt dit vaak tot ontevredenheid.
Menselijke fouten grootste oorzaak cyberincidenten
Bijna alle bedrijven maken vandaag gebruik van clouddiensten. De cloud is schaalbaar, efficiënt en mobiel, perfect voor de groeiende datastromen en het toenemende thuiswerk van vandaag. Maar zonder gespecialiseerde kennis is de cloud niet zonder risico. Configuratie fouten door medewerkers zouden de grootste oorzaak zijn van cyberincidenten in de cloud. Dat wijzen twee studies van veiligheidsbedrijven uit.
Opnieuw slachtoffer: "Schijnbaar houden deze daders een goede boekhouding bij"
De laatste tijd worden vooral oudere Zeeuwse mensen voor de tweede of derde keer voor duizenden euro's opgelicht. De politie waarschuwt alert te zijn en oplichtingspraktijken bij de politie en uw bank te melden.
Apollo Vredestein weerloos tegenover cybercriminelen als een van de vele Nederlandse bedrijven
Apollo Vredestein blijkt, als een van de vele Nederlandse bedrijven, weerloos te zijn geweest tegenover cybercriminelen. De Twentse bandenfabriek, die ruim een week geleden door hackers werd platgelegd, gebruikte apparatuur die al meer dan tien jaar niet was bijgewerkt. De gebruiksaanwijzing waardoor hackers konden binnenkomen stond bovendien gewoon op internet.