"Er kan niet worden gewacht met het delen van incident informatie"

Gepubliceerd op 25 februari 2021 om 07:00

De 'Cyber Security Raad (CSR)' wil versneld incidentinformatie met het bedrijfsleven en burgers delen. In de ogen van de raad is dit ‘een van de belangrijkste instrumenten’ om de cyberweerbaarheid van de samenleving te verhogen. De CSR adviseert minister Grapperhaus om te onderzoeken of het Landelijk Dekkend Stelsel (LDS) van informatieknooppunten via een ‘spoedreparatie’ sneller kan worden doorgevoerd.

Delen informatie cyberdreigingen

Begin februari schreef minister Grapperhaus een brief aan de Tweede Kamer (bijlage 2)  over het delen van informatie bij cyberdreigingen. Daarin schreef hij dat een optimale uitwisseling van informatie over digitale dreigingen, kwetsbaarheden en incidenten tussen de overheid, vitale en niet-vitale organisaties van groot belang is.

Om dit doel te bereiken, werkt de minister aan een Landelijk Dekkend Stelsel (LDS). Dit is een platform waar informatie over cyberdreigingen kan worden uitgewisseld tussen de Rijksoverheid, commerciële bedrijven en organisaties die in de vitale infrastructuur werkzaam zijn. Omdat het LDS een relatief jong onderdeel van de Nederlandse cybersecurityaanpak is, is het stelsel nog volop in aanbouw.

Minister Grapperhaus heeft de Tweede Kamer toegezegd te onderzoeken of ‘de ingezette koers’ de juiste is, of dat er ‘gerichte aanpassingen’ nodig zijn.

Actie ondernemen op korte termijn

De Cyber Security Raad ondersteunt het voorstel van de minister, maar vindt dat er ook op korte termijn actie ondernomen moet worden. De raad vermoedt dat het zeker twee jaar duurt voordat de wetswijziging die de bewindsman voor ogen heeft geïmplementeerd kan worden. Dat vindt de CSR te lang duren.

In plaats van enkele jaren te wachten totdat het wetgevingsproces helemaal doorlopen is, verstrekt de CSR een advies aan minister Grapperhaus. De raad komt met het voorstel om te onderzoeken of de beoogde wetswijziging via een ‘spoedreparatie’ sneller kan worden ingevoerd. “Gezien de urgentie van de vorming van het LDS is de raad verder van oordeel dat niet kan worden gewacht met het delen van de incident informatie met de OKTT’s totdat de gehele wetswijzigingsprocedure doorlopen is. Er is alle aanleiding de Wbni [Wet beveiliging netwerk- en informatiesystemen, red.] toe te passen zoals deze is bedoeld.”

‘OKTT’ staat voor Organisaties die Kenbaar Tot Taak. Dat zijn schakelorganisaties die andere partijen kunnen waarschuwen als er sprake is van een cyberdreiging of -incident. Je kunt OKTT’s beschouwen als een soort van tussenpersoon of stapping stone.

De CSR wil dat minister Grapperhaus nu al toestemming verleent om incidentinformatie met deze instanties te delen. “Dit komt ten goede aan de bescherming van de belangen van de duizenden bedrijven, organisaties en burgers die nu niet geïnformeerd worden, terwijl de overheid wel informatie heeft dat zij slachtoffer of kwetsbaar zijn”, aldus de raad.

Bug VPN-software

De inspanningen van minister Grapperhaus om de cyberweerbaarheid en informatiepositie van de Rijksoverheid, de markt en het maatschappelijk middenveld te vergroten, begonnen afgelopen jaar. Door een bug in de VPN-software van Pulse Secure wist een hacker de gebruikersnamen en wachtwoorden van meer dan 900 Nederlandse bedrijven te achterhalen. Deze plaatste hij online, waardoor cybercriminelen volledige toegang kregen tot servers en bedrijfsnetwerken.

Beveiligingsdeskundige Matthijs Koot ontdekte dit en meldde het bij het Nationaal Cyber Security Centrum (NCSC). Die kon op zijn beurt niets doen vanwege de Wet beveiliging netwerk- en informatiesystemen, of kortweg Wbni. Deze wet bepaalt dat het NCSC alleen de Rijksoverheid en bedrijven uit de vitale sector (zoals financiële instellingen en telecombedrijven) over ransomware-aanvallen en andere cyberdreigingen mag informeren.

“Er liggen nu allerlei wachtwoorden van medewerkers op straat, terwijl dat voorkomen had kunnen worden”, aldus Koot vorig jaar augustus. “Als hackers bijvoorbeeld gijzelsoftware installeren, kan dat ook een niet-vitaal bedrijf grote schade toebrengen. Niet-vitale bedrijven leveren geregeld diensten aan de vitale sector en kunnen zo alsnog vitale bedrijven besmetten.”

Adviesbrief Versneld Delen Incidentinformatie NED DEF Tcm 107 491223
PDF – 198,9 KB 259 downloads

Bijlage 2

Sten Verkenning Wettelijke Bevoegdheden Digitale Weerbaarheid En Beleidsreacties WODC Rapporten
Word – 88,0 KB 256 downloads

Bron: tweedekamer.nl, cybersecurityraad.nl, vpngids.nl

Meer info over ‘cybercriminaliteit’?

Tips of verdachte activiteiten gezien? Meld het hier of anoniem.

Cybercriminaliteit gerelateerde berichten

2022: De zes belangrijkste vooruitzichten op een rij

Terwijl de securitywereld vooral bezig is met Log4Shell, richten experts hun blik ook vast op 2022. Ook in dat jaar – zeker aan de start – hebben we ongetwijfeld nog met het Log4j-drama te maken, maar dat is zeker niet de enige belangrijke dreiging in het vooruitzicht. Experts verwachten dat de markt zich volgend jaar verder professionaliseert en dat dreigingen nog groter worden. Cybercrime experts analyseerde hun voorspellingen en zet de zes belangrijkste vooruitzichten op een rij.

Lees meer »

De grootste digitale gevaren en uitdagingen voor 2022

Cybersecurity is nog nooit zo vaak en uitgebreid in het nieuws geweest als afgelopen jaar. De verwachting is dat dit de komende jaren zeker niet minder zal worden. Diverse cybersecurity-experts van VMware geven daarom aan wat volgens hen komend jaar belangrijke ontwikkelingen zullen zijn op dit gebied.

Lees meer »

2021 heeft organisaties noodgedwongen bewust gemaakt

December is traditiegetrouw de maand waarin we reflecteren en vooruitkijken. Het afgelopen jaar was een rollercoaster voor iedereen die zich bezighoudt met IT-beveiliging. 2021 gaat dan ook de boeken in als het jaar van de security wake-up call. Het jaar waarin hybride werken het nieuwe normaal is geworden en waarin de transformatie naar een cloud-first beleid versneld is ingevoerd. Onze nieuwe realiteit van hybride werken heeft een grote impact gehad op het beveiligingsbeleid van bedrijven.

Lees meer »

Cybercriminelen weer super actief en creatief tijdens de Omikron lockdown

Cybercriminelen versturen op grote schaal phishingmails om een slaatje te slaan uit de huidige lockdown. In een e-mail, die zogenaamd van de Rijksoverheid afkomstig is, worden ondernemers, culturele instellingen en gezinnen gevraagd om een ‘steunpakket’ aan te vragen. In werkelijkheid is het een list om bankrekeningnummers en andere persoonlijke gegevens buit te maken.

Lees meer »