Incidenten van cybercriminaliteit stijgen in Nederland. Ook neemt fraude via WhatsApp dit jaar fors toe. Vooral het midden- en kleinbedrijf (mkb) wapent zich onvoldoende tegen computercriminaliteit.

Dat concludeert het Centraal Planbureau (CPB) in zijn Risicorapportage Cyberveiligheid.

Gevallen van cybercriminaliteit blijven groeien in Nederland. Zo werden Nederlanders in 2017 voor het eerst vaker slachtoffer van cybercriminaliteit dan van diefstal.

Afgelopen jaar zei bijna 12 procent van de Nederlanders slachtoffer te zijn geweest van cybercriminaliteit, een lichte stijging ten opzichte van 2016. De pakkans is echter relatief klein.

De aandacht lijkt steeds meer naar mobiele apparaten te gaan. Het aantal fraudepogingen via WhatsApp ligt dit jaar al drie keer zo hoog als in de drie jaar ervoor.

In de eerste helft 2018 waren er 180 meldingen van fraude via WhatsApp, in de periode 2015-2017 waren er in totaal 60 meldingen. Het gaat daarbij om fraude waarbij criminelen zich via WhatsApp bijvoorbeeld voordoen als een familielid in geldnood.

Minder ransomware, meer cryptojacking

Cybercriminelen kwamen de afgelopen jaren regelmatig in het nieuws door zogeheten ransomware, een stukje software dat een computer blokkeert en instructies geeft om te betalen, waarna de criminelen de computer weer vrijgeven.

Het CPB merkt op dat zich dit jaar nog geen grote incidenten met ransomware hebben voorgedaan. Tussen april 2017 en maart 2018 nam het aantal incidenten met ransomware af, en daalde ook het aandeel dat ransomware had in alle incidenten met malware.

Nu wordt bij financieel gemotiveerde malware eerder gekozen voor cryptojacking, waarbij computers ongemerkt worden geïnfecteerd met malware die cryptomunten voor cybercriminelen maakt.

Grote bedrijven beveiligen zich goed, mkb loopt achter

Nederlandse mkb-bedrijven lopen op het gebied van cyberveiligheid achter op grote bedrijven. In 2016 had 15 procent van de kleine bedrijven met tien tot twintig werknemers te maken met een cyberaanval.

Grotere bedrijven wapenen zich beter tegen cyberaanvallen. Zo gebruikt bijna 80 procent van de grote bedrijven met minstens 500 werknemers authenticatie met een beveiligingstoken. Gekeken naar alle ondervraagde bedrijven, gebruikte gemiddeld maar 34 procent authenticatie met een token.  

Vooral de kleinere bedrijven haalden daarbij het gemiddelde omlaag. Het is niet duidelijk of mkb'ers achterlopen vanwege de kosten of door kennisachterstand.

Bron: CPB

Overzicht met begrippen cyber »